Kế hoạch bài dạy Lịch sử 4 - Bài 11: Cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược lần thứ hai (1075-1077)

	KẾ HOẠCH BÀI DẠY
Môn Lịch sử
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN TỐNG
XÂM LƯỢC LẦN THỨ HAI (1075 – 1077)
I. Yêu cầu cần đạt:
1. Kiến thức
- Hiểu được vài nét về công lao Lý Thường Kiệt: người chỉ huy cuộc kháng chiến chống quân Tống lần thứ hai thắng lợi.
- Biết những nét chính về trận chiến tại phòng tuyến sông Như Nguyệt 
+ Lý Thường Kiệt chủ động xây dựng phòng tuyến trên bờ nam sông Như Nguyệt.
+ Quân địch do Quách Quỳ chỉ huy từ bờ bắc tổ chức tiến công.
+ Lý Thường Kiệt chỉ huy quân ta bất ngờ đánh thẳng vào doanh trại giặc.
+ Quân địch không chống cự nổi, tìm đường tháo chạy.
2. Kĩ năng
- Dựa vào lược đồ, kể lại được cuộc chiến đấu bảo vệ phòng tuyến phía Nam sông Như Nguyệt.
3. Phẩm chất
- HS có phẩm chất tôn trọng, tự hào với truyền thống lịch sử lâu đời của dân tộc.
4. Góp phần phát triển các năng lực
- NL ngôn ngữ, NL giao tiếp và hợp tác, NL giải quyết vấn đề và sáng tạo.
II. Đồ dùng dạy học:
- Giáo viên: máy tính, giáo án điện tử.
- Học sinh: máy tính (điện thoại), SGK, vở ghi, .
* Phương pháp, kĩ thuật
- PP: Hỏi đáp, quan sát, thảo luận nhóm, chỉ bản đồ, kể chuyện
- KT: Kĩ thuật đặt câu hỏi, trình bày 1 phút, động não, tia chớp, chia sẻ nhóm đôi. 
III. Hoạt động dạy học chủ yếu:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
1.Khởi động: (4p)
+ Vì sao Lý Thái Tổ chọn vùng đất Đại La làm kinh đô?
+ Em biết Thăng Long còn có những tên gọi nào khác nữa?
- GV nhận xét, khen/ động viên.
TBHT điều hành lớp trả lời, nhận xét.
+ Muốn cho con cháu đời sau được ấm no hạnh phúc. . . 
+ Long Đỗ, Tống Bình, Đông Kinh, Đông Đô, Đại La, Hà Nội. 
2.Bài mới: (30p)
* Mục tiêu - Hiểu được vài nét về công lao Lý Thường Kiệt: người chỉ huy cuộc kháng chiến chống quân Tống lần thứ hai thắng lợi. Biết những nét chính về trận chiến tại phòng tuyến sông Như Nguyệt 
* Cách tiến hành: Cá nhân – Nhóm - Lớp
* Giới thiệu bài: Sau lần thất bại đầu tiên của cuộc tiến công xâm lược nước ta lần thứ nhất năm 981, nhà Tống luôn ấp ủ âm mưu xâm lược nước ta một lần nữa. Năm 1072, vua Lý Thánh Tông từ trần, vua Lý Nhân Tông lên ngôi khi mới 7 tuổi, nhà Tống coi đó là cơ hội tốt, liền xúc tiến việc ĐỒ DÙNG DẠY HỌC xâm lược nước ta. Trong hoàn cảnh đó ai sẽ là người lãnh đạo nhân dân kháng chiến. Cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược lần thứ 2 diễn ra thế nào? ...
HĐ1: Nguyên nhân của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống
- GV đặt vấn đề cho HS thảo luận: Việc Lý Thường Kiệt cho quân sang đất Tống có hai ý kiến khác nhau: 
+ Để xâm lược nước Tống. 
+ Để phá âm mưu xâm lược nước ta của nhà Tống. 
- Căn cứ vào đoạn vừa đọc, theo em ý kiến nào đúng? Vì sao?
-GV kết luận.
Hoạt động 2: Diễn biến của của cuộc kháng chiến. 
 - GV yêu cầu đọc thông tin SGK và thảo luận các câu hỏi:
+ Lý Thường Kiệt đã làm gì để chiến đấu với giặc?
+ Quân Tống kéo sang xâm lược nước ta vào thời gian nào? Lực lượng của quân Tống khi sang xâm lược nước ta như thế nào? Do ai chỉ huy?
+ Trận quyết chiến giữa ta và giặc diễn ra ở đâu? Nêu vị trí quân giặc và quân ta trong trận này?
+ Kể lại trận quyết chiến tại phòng tuyến sông Như Nguyệt?
- GV nhận xét, kết luận
Hoạt động 3: Kết quả và ý nghĩa: 
- GV cho HS đọc SGK từ sau hơn 3 tháng . được giữ vững. 
+ Nêu kết quả của cuộc kháng chiến?
- GV đặt vấn đề: Nguyên nhân nào dẫn đến thắng lợi của cuộc kháng chiến?
- GV: Nguyên nhân thắng lợi là do quân dân ta rất dũng cảm. Lý Thường Kiệt là một tướng tài (chủ động tấn công sang đất Tống; Lập phòng tuyến sông Như Nguyệt). 
+ Nêu ý nghĩa của cuộc kháng chiến?
- GV: Có được thắng lợi ấy là vì nhân dân ta có một lòng yêu nước nồng nàn, tinh thần dũng cảm, ý chí quyết tâm đánh giặc, bên cạnh đó lại có sự lãnh đạo tài giỏi của Lý Thường Kiệt. 
3. Hoạt động vận dụng (1p).
- Sau bài học em có suy nghĩ gì?
- Để ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, nhân dân ta đã làm gì? Bản thân em cần phải làm gì?
4. Hoạt động sáng tạo (1p)
 Nhóm 2 – Lớp
- HS đọc SGK đoạn: “Năm 1072 rồi rút về”. 
- HS thảo luận nhóm 2- Chia sẻ lớp
+ Ý kiến thứ hai đúng: Vì, trước đó lợi dụng việc vua Lý mới lên ngôi còn nhỏ quá, quân Tống đã xâm lược: Lý Thường Kiệt cho quân đánh sang đất Tống, triệt phá nơi tập trung quân lương của giặc rồi kéo về nước. 
Nhóm 4- Lớp
- Thảo luận- Chia sẻ dưới sự điều hành của TBHT.
+ Ông chủ động cho xây dựng phòng tuyến trên bờ phía nam sông Như Nguyệt (một khúc sông Cầu)
+ Cuối năm 1076, nhà Tống cho 10 vạn bộ binh, 1 vạn ngựa, 20 vạn dân phụ, dưới sự chỉ huy của tướng Quách Quỳ. . . 
+ Trận quyết chiến giữa ta và giặc diễn ra ở phòng tuyến sông Như Nguyệt. Quân giặc ở bờ Bắc, quân ta ở phía Nam. 
- HS thuật lại. (có thể dùng lược đồ)
Cá nhân- Lớp
- HS đọc. 
+ Quân tống bị chết quá nửa,. . . Ta thắng lợi hoàn toàn. 
- HS nối tiếp nêu ý kiến 
- Nghe
+ Cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược lần thứ 2 đã kết thúc thắng lợi vẻ vang, nền độc lập của nước nhà được giữ vững. 
- Ghi nhớ nội dung bài học
- Tìm đọc các câu chuyện lịch sử về Lí Thường Kiệt. kể lại cho người thân nghe
IV. Điều chỉnh bổ sung: