Giáo án Lịch sử Lớp 4 - Bài 19: Văn học và khoa học thời Hậu Lê - Phan Thị Thông

KẾ HOẠC BÀI DẠY
 MÔN: LỊCH SỬ . LỚP: 4
 BÀI 19: VĂN HỌC VÀ KHOA HỌC THỜI HẬU LÊ
 NGƯỜI SOẠN: PHAN THỊ THÔNG
I. MỤC TIÊU: Sau bài học, học sinh cần:
1. Kiến thức:
 - Trình bày được sự phát triển của văn học và khoa học thời Hậu Lê ( một vài tác giả tiêu biểu thời Hậu Lê).
 - Nêu được các tác phẩm thơ văn, công trình khoa học của những tác giả tiêu biểu dưới thời Hậu Lê, nhất là Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông, Ngô Sĩ Liên.
 - Nêu được nội dung chính của các tác phẩm, công trình khoa học thời Hậu Lê.
 - Trình bày được những thành tựu văn học và khoa học cửa nước ta đã đạt được thời Hậu Lê.
2. Kĩ năng:
 - Kĩ năng quan sát tranh, ảnh.
 - Kĩ năng thảo luận và trả lời câu hỏi.
 - Kĩ năng thuyết trình.
3. Thái độ: 
 - Yêu thích tìm hiểu các tác phẩm và công trình nổi bật, đặc sắc.
 - Tự hào về nền văn học và khoa học của nước nhà.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC:
Giáo viên:
- SGK, một vài đoạn thơ văn tiêu biểu của một số tác phẩm tiêu biểu như: Bình Ngô Đại Cáo, Quốc âm thi tập, 
- Hình trong SGK phóng to.
- Phiếu học tập (chưa điền vào chỗ trống)
 1. Văn học:
PHIẾU HỌC TẬP
 Tác giả
Tác phẩm
Nội dung
- Nguyễn Trãi
- Lý Tử Tấn, Nguyễn Mộng Tuân
- Hội Tao Đàn
- Nguyễn Trãi
- Lý Tử Tấn
- Nguyễn Húc
 2.Khoa học:
	Tác giả
Công trình khoa học
Nội dung
- Ghi lại lịch sử nước ta từ thời Hùng Vương đến đầu thời Hậu Lê. Đây là một trong những bộ sử xưa nhất còn lưu lại đến ngày nay. 
- Ghi lại một cách rõ ràng, đầy đủ toàn bộ diễn biến của khởi nghĩa Lam Sơn.
- Xác định rõ lãnh thổ quốc gia, nêu lên những tài nguyên, sản phẩm phong phú của đất nước và một số phong tục tập quán của nhân dân ta.
- Tập hợp những kiến thức toán học đương thời.
Học sinh:
- SGK, vở BT, 
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
Nội dung
1.Ổn định lớp: (1 phút)
- Mục tiêu: Ổn định tổ chức lớp trước giờ vào học.
2.Kiểm tra bài cũ: ( 5 phút)
- Mục tiêu: Kiểm tra lại kiến thức đã học.
3.Bài mới: 
* Giới thiệu bài mới:(1 phút)
- Mục tiêu: Nêu được mục đích, yêu cầu, nội dung chính của bài học; tạo hứng thú cho HS.
* Hoạt động 1: Tìm hiểu văn học thời Hậu Lê. ( 15 phút)
- Mục tiêu:
+ Trình bày được sự phát triển của văn học thời Hậu Lê.
+ Nêu được các tác phẩm thơ văn và nội dung chính của các tác phẩm thời Hậu Lê.
+ Trình bày được những thành tựu của nước ta đã đạt được thời Hậu Lê.
=> Kết luận: Văn học thời Hậu Lê đã đạt được những thành tựu đáng kể:
+ Những tập thơ Nôm xưa nhất và có giá trị còn lưu truyền đến ngày hôm nay.
+ Những tác phẩm, tác giả tiêu biểu như: Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông, 
* Hoạt động 2: Tìm hiểu khoa học thời Hậu Lê. ( 15 phút)
- Mục tiêu: 
+ Trình bày được sự phát triển của khoa học thời Hậu Lê.
+ Nêu được một số công trình kiến trúc khoa học, nội dung chính của các tác phẩm tiêu biểu dưới thời Hậu Lê.
+ Trình bày được những thành tựu khoa học của nước ta đã đạt được dưới thời Hậu Lê.
=> Kết luận: Khoa học thời Hậu Lê đã đạt được những thành tựu đáng kể:
+ Nhiều tác giả nổi tiếng với các tác phẩm như: Ngô Sĩ Liên (Đại Việt sử kí toàn thư), Nguyễn Trãi(Lam Sơn thực lực, Dư địa chí), 
+ Nguyễn Trãi và Lê Thánh Tông là những tác giả tiêu biểu thời kì đó.
4.Củng cố - Dặn dò: (3 phút)
- Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức bài học; dặn dò HS các yêu cầu ở nhà.
Hoạt động của GV
- GV kiểm tra sĩ số lớp học.
- GV kiểm tra đồ dùng học tập.
- GV gọi 2 HS trả lời câu hỏi:
+ Em hãy mô tả tổ chức giáo dục dưới thời Hậu Lê
 ( về tổ chức trường học; người được đi học; nội dung học; nền nếp thi cử)?
+ Nhà Hậu Lê đã làm gì để khuyến khích việc học tập?
- GV yêu cầu HS nhận xét, bổ sung.
- GV nhận xét và tuyên dương.
- Giới thiệu bài: 
 Dưới thời Hậu Lê, văn học và khoa học của nước ta đã đạt được những thành tựu gì? Và những thành tựu đó đã cho ta biết những tác giả và tác phẩm tiêu biểu nào. Bài học ngày hôm nay cô cùng các con chúng ta cùng tìm hiểu nhé. “Bài 19: Văn học và khoa học thời Hậu Lê”.
- GV ghi tên bài lên bảng, yêu cầu HS ghi tên bài vào vở.
- GV phát phiếu bài tập.
- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi và điền vào phiếu bài tập.(5 phút)
- GV gợi ý:
+ Em hãy lập bảng thống kê về tác phẩm và nội dung của từng tác giả tiêu biểu dưới thời Hậu Lê và điền vào phiếu học tập dưới đây:
PHIẾU HỌC TẬP
Tác giả
Tác Phẩm
Nội dung
- Nguyễn Trãi
- Lý Tử Tấn, Nguyễn Mộng Tuân
- Hội Tao Đàn
- Nguyễn Trãi
- Lý Tử Tấn
- Nguyễn Húc
- GV yêu cầu HS trả lời.
- GV yêu cầu các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- GV nhận xét, chốt kết quả và rút ra kết luận.
- GV giới thiệu một số đoạn thơ văn tiêu biểu của một số tác giả thời Hậu Lê.
- GV phát phiếu bài tập.
- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi và điền vào phiếu bài tập.
- GV gợi ý phần nội dung, yêu cầu HS tự điền phần tác giả và công trình khoa học vào phiếu bài tập
Tác giả
Công trình khoa học
Nội dung
- Ghi lại lịch sử nước ta từ thời Hùng Vương đến đầu thời Hậu Lê. Đây là một trong những bộ sử xưa nhất còn lưu lại đến ngày nay.
- Ghi lại một cách rõ rang, đầy đủ toàn bộ diễn biến của khởi nghĩa Lam Sơn.
- Xác định rõ lãnh thổ quốc gia, nêu lên những tài nguyên, sản phẩm phong phí của đất nước và một số phong tục tập quán của nhân dân ta.
- Tập hợp những kiến thức toán học đương thời.
- GV yêu cầu HS trả lời.
- GV yêu cầu các nhóm nhận xét, bổ sung.
- GV nhận xét, chốt kết quả và rút ra kết luận.
- GV yêu cầu HS đọc ghi nhớ trong SGK.
- GV hỏi:
 + Dưới thời Hậu Lê, ai là nhà văn, nhà khoa học tiêu biểu nhất?
+ Kể tên các tác giả và tác phẩm tiêu biểu của văn học thời Hậu Lê.
- GV yêu cầu HS nhận xét, bổ sung.
- GV nhận xét, chốt kết quả
- GV nhận xét tiết học.
- GV yêu cầu HS về nhà làm bài tập và chuẩn bị bài sau: “Bài 20: Ôn tập”.
Hoạt động của HS
- HS báo cáo sĩ số.
- HS bỏ đồ dùng học tập lên bàn của mình để GV kiểm tra.
- 2 HS trả lời câu hỏi:
+ HS trả lời.
+ HS trả lời.
- HS nhận xét và bổ sung.
- HS lắng nghe.
- HS lắng nghe.
- HS ghi tên bài vào vở.
- HS nhận phiếu bài tập.
- HS thảo luận nhóm đôi và trả lời vào phiếu bài tập.
- Đại diện các nhóm trả lời.
- Các nhóm khác nhận xét và bổ sung.
-HS lắng nghe.
PHIẾU HỌC TẬP
Tác giả
Tác phẩm
Nội dung
- Nguyễn Trãi
- Lý Tử Tấn, Nguyễn Mộng Tuân
- Bình Ngô đại cáo.
- Phản ánh khí phách anh hùng và niềm tự hào chân chính của dân tộc.
- Hội Tao Đàn
- Các tác phẩm thơ.
- Đề cao và ca ngợi công đức của nhà vua.
- Nguyễn Trãi
- Ức Trai thi tập.
- Nói lên tâm sự của những người muốn đem tài năng, trí tuệ ra giúp ích cho nước, cho dân nhưng lại bị một số quan lại ghen ghét, vùi dập.
- Lý Tử Tấn
-Nguyễn Húc
- Các bài thơ.
- HS quan sát và lắng nghe.
- HS nhận phiếu bài tập.
- HS thảo luận nhóm đôi và điền vào phiếu bài tập.
-Đại diện các nhóm trả lời.
- Các nhóm khác nhận xét và bổ sung.
- HS lắng nghe.
Tác giả
Công trình khoa học
Nội dung
- Ngô Sĩ Liên
- Đại Việt sử kí toàn thư.
- Ghi lại lịch sử nước ta thời Hùng Vương đến đầu thời Hậu Lê. Đây là một trong những bộ sử xưa nhất còn lưu lại đến ngày nay.
- Nguyễn Trãi
- Lam Sơn thực lục.
- Ghi lại một cách rõ rang, đầy đủ toàn bộ diễn biến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
- Nguyễn Trãi
- Dư địa chí.
- Xác định rõ lãnh thổ quốc gia, nêu lên những tài nguyên, sản phẩm phong phú của đất nước và một số phong tục tập quán của nhân dân ta.
- Lương Thế Vinh
- Đại thành toán pháp.
- Tập hợp những kiến thức toán học đương thời.
- HS đọc ghi nhớ trong SGK.
- HS trả lời:
+ Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông.
+ HS kể .
- HS nhận xét và bổ sung.
- HS lắng nghe.
- HS lắng nghe.
- HS về nhà học bài và chuẩn bị bài mới.