Giáo án môn Lịch sử 4 - Bài 12: Nhà Trần thành lập

Lịch sử
NHÀ TRẦN THÀNH LẬP
I. Mục tiêu: Sau bài, HS có khả năng
1. Kiến thức: 
- Biết rằng sau nhà Lý là nhà Trần, kinh đô vẫn là Thăng Long, tên nước vẫn là Đại Việt.
- Biết những việc làm của nhà Trần nhằm củng cố, xây dựng đất nước. 
2. Kĩ năng: 
- Thảo luận nhóm, báo cáo kết quả thảo luận
- Trình bày những việc làm của nhà Trần nhằm củng cố, xây dựng đất nước. 
3. Thái độ: 
- GD lòng tự hào dân tộc, thích tìm hiểu lịch sử 
II. Chuẩn bị. 
- GV: BGĐT.
- HS : SGK,vở ghi.
III. Tổ chức hoạt động dạy học. 
Hoạt động dạy
Hoạt động học
A. Kiểm tra bài cũ
- Nêu nguyên nhân quân Tống xâm lược nước ta? 
- Nêu kết quả ý nghĩa?
- Gv nhận xét.
B. Bài mới
1. Giới thiệu bài.
- Nhà Lý khi mới thành lập, Vua rất chăm lo đến việc phát triển đất nước, chăm lo đến đời sống của nhân dân, Nhưng cuối TK XII, nhà Lý ngày càng suy yếu Vậy nhà Trần đã được thành lập trong bối cảnh nào? Cô vào các con tìm hiểu qua bài học ngày hôm nay “ Nhà Trần thành lập”
2. Giảng bài:
Hoạt động 1: Hoàn cảnh ra đời của nhà Trần.
*Mục tiêu: HS nắm được hoàn cảnh ra đời của nhà Trần.
- Y/c hs đọc từ cuối thế kỉ XII-> nhà Trần được thành lập
- Hoàn cảnh nước ta cuối thế kỉ XII ntn?
- Trong hoàn cảnh đó nhà Trần đã thay thế nhà Lý như thế nào?
* Gv kết luận: Khi nhà Lý suy yếu, tình hình đất nước khó khăn, nhà Lý không còn gánh vác được việc nước nên sự thay thế nhà Lý bằng nhà Trần là một điều tất yếu. Chúng ta tiếp tục tìm hiểu bài để biết nhà Trần đã làm gì để xây dựng và bảo vệ đất nước.
Hoạt động 2: Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền
* Mục tiêu: HS nắm được nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền như thế nào?
- Giới thiệu lãnh thổ Đại Việt dưới thời Trần 
- Bộ máy quan lại thời Trần được tổ chức như thế nào?
- GV YC HS vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần ra nháp.
- Gv phân tích sơ đồ
- Yc hs thảo luận nhóm Meet trả lời câu hỏi: So với bộ máy nhà nước thời Lý mà chúng ta đã học, bộ máy nhà nước thời Trần có đặc điểm gì khác?
- Tại sao thời Trần lại đưa những người trong họ nắm giữ những chức vụ quan trọng?
- Em có nhận xét gì về cách tổ chức nhà nước thời Trần?
Hoạt động 3: Pháp luật thời Trần
- Để tăng cường quản lý nhà nước bằng pháp luật thì nhà Trần đã làm gì?
- Pháp luật thời Trần bảo vệ những ai, cái gì?
- Em hãy cho biết điểm giống nhau và khác nhau giữ pháp luật thời Trần so với thời Lý?
3. Củng cố 
- Gv củng cố lại nội dung bài.
- Nhận xét tiết học
- Hs trả lời câu hỏi của giáo viên.
- Hs lắng nghe
- Hs lắng nghe
- 1HS đọc trước lớp cả lớp theo dõi
- Cuối thế kỉ XII nhà Lý suy yếu, nội bộ triều đình lục đục, đời sống nhân dân cực khổ. Giặc ngoại xâm lăm le xâm lược nước ta.Vua Lý phải dựa vào thế lực của nhà Tần(Trần Thủ Độ) để giữ ngai vàng.
- Vua Lý Huệ Tông không có con trai nên truyền ngôi cho con gái là Lý Chiêu Hoàng, Lý Chiêu Hoàng lấy Trần Cảnh và nhường ngôi cho chồng nhà Trần được thành lập.
- Hs lắng nghe
- Hs lắng nghe
- Bộ máy quan lại thời Trần được tổ chức theo chế độ quân chủ TW tập quyền gồm 3 cấp:
+ Triều đinhg
+ Các đơn vị hành chính trung gian
+ Cấp hành chính cơ sở
- HS lại vẽ vào vở nháp
- Hs lắng nghe
- Hs thảo luận và trả lời:
* Ở thời Lê: 
+ Mọi quyền hành về tay vua bao gồm cả việc chỉ huy quân đội.
+ Là nhà nước quân chủ quan liêu chuyên chế.
* Ở thời Lý Trần
+ Vua cũng nắm mọi quyền hành tuy nhiên không như thời Lê Sơ.
+ Là nhà nước quân chủ quý tộc.
- Thời Trần lại đưa những người trong họ nắm giữ những chức vụ quan trọng vì:
+ Đảm bảo sự tin cậy
+ Giữ ngai vàng lâu hơn
- Bộ máy nhà nước thời Trần chặt chẽ và hoàn chỉnh hơn thời Lý, chế độ phong kiến tập quyền ngày càng được củng cố.
- Ban hành bộ luật mới Quốc triều hình luật.
- Pháp luật thời Trần bảo vệ:
+ Bảo vệ nghiêm ngặt chỉnh thể quân chủ và chế độ đẳng cấp.
+ Bảo vệ quyền tư hữu tài sản
+ Bảo vệ sản xuất nông nghiệp
- Giống nhau:
+ Đểu đặt chuông trước điện Long Trì, ai oan ức có quyền đánh chuông xin xét xử
+ Đều có những điều luật nhằm bảo vệ sản xuất nông nghiệp.
- Khác:
+ Quốc triều hình luật – Hình thư
+ PL thời Trần xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản
+ PL mang tính đẳng cấp rõ rệt
+ Cơ quan pháp luật được tăng cường và hoàn thiện hơn
- Hs lắng nghe
- Hs lắng nghe
IV. Định hướng học tập tiếp theo
- Dặn hs về nhà làm lại các bài tập và chuẩn bị bài sau.