Bài giảng Tiếng việt Lớp 7 - Tuần 18: Ôn tập cuối học kì I

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY, CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ HỌC MÔN: NGỮ VĂN – LỚP 7B kiÓm tra bµi còThế nào là từ trái nghĩa? Điền từ trái nghĩa thích hợp vào các thành ngữ sau: 	- Gần nhà ............ ngõ	- Vô thưởng vô ..........1/- Thế nào là từ trái nghĩa? - Điền từ thích hợp vào chỗ trống (...) trong các thành ngữ sau. Chỉ ra cặp từ trái nghĩa trong mỗi cụm từ đó? 	- Gần nhà ............ ngõ	- Vô thưởng vô ..........2/ Con gì hai số giống nhauCộng lại thành sáu, trừ còn số không? (Là con gì?) KIỂM TRA BÀI CŨ1/ Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau. 	- Gần nhà ngõ	- Vô thưởng vô xaphạt2/ Con số ba baCon ba baTiết 42 - Tiếng Việt:TỪ ĐỒNG ÂM Tiết 42 – Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂMVÝ dô (sgk/Tr.135) a/ Con ngöïa ñang ñöùng boãng loàng leân. b/ Mua ñöôïc con chim, baïn toâi nhoát ngay vaøo loàng. a/ lång: động từ, chỉ hoạt động nhảy dựng lên đột ngột.b/ lồng: danh từ, chỉ vật dụng dùng để nhốt chim, gà làm tre, nứa, sắt Hai từ lồng có âm giống nhau.nghĩa khác xa nhau, không liên quan đến nhau=> Từ đồng âm.Tiết 42 - Tiếng Việt:TỪ ĐỒNG ÂMGhi nhớ : Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm thanh nhưng nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì đến nhau.I. Thế nào là từ đồng âm?VÝ dô :- cuốc (cái cuốc) – cuốc (con cuốc)- raén (con raén) - raén (raén chaéc)- than (than cuûi) - than (than thôû) Tiết 42 – Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂMBài tập : Giải câu đố và tìm từ đồng âm : Hai cây cùng có một tênCây xòe mặt nước cây lên chiến trường Cây này bảo vệ quê hươngCây kia hoa nở ngát thơm mặt hồ. (Là cây gì?) Tiết 42 - Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂMCho các câu sau:- Tôi quàng khăn vào cổ. - Bệnh nhân này bị chệch khớp cổ tay.- Chiếc lọ có một vết nứt ở cổ. Tiết 42 – Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂMTôi quàng khăn vào cổ. (bộ phận nối liền thân và đầu của người) Bệnh nhân này bị chệch khớp cổ tay. (phần nối liền cánh tay và bàn tay) Chiếc lọ có một vết nứt ở cổ. (phần nối liền giữa thân và miệng của đồ vật - chiếc lọ)=> Các từ “cổ” trong các câu trên đều có nét nghĩa chung - giống nhau: Đều là bộ phận dùng để nối các phần của người, vật => Từ nhiều nghĩa Tiết 42 – Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂMTừ nhiều nghĩaTõ ®ång ©m Lµ mét tõ cã nhiÒu nghÜa kh¸c nhau nh­ng gi÷a chóng vÉn cã nÐt nghÜa chung lµm c¬ së. NghÜa cña chóng hoµn toµn kh¸c xa nhau, kh«ng liªn quan g× ®Õn nhau. (kh«ng cã mèi liªn hÖ nµo vÒ ng÷ nghÜa). Phân biệt từ đồng âm và từ nhiều nghĩa:Giống nhau: phát âm giống nhau. Khác nhau:a. Con ngùa ®ang ®øng bçng lång lªn.b. Mua ®­ưîc con chim, b¹n t«i nhèt ngay vµo lång.Nhờ đâu mà em phân biệt được nghĩa của từ “lồng” trong hai câu trên ? Tiết 42 – Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂMII. Sử dụng từ đồng âmĐem cá về kho !Hoạt động nhóm (theo bàn)1, Câu “Đem cá về kho !” nếu tách khỏi ngữ cảnh có thể hiểu thành mấy nghĩa? 2, Hãy thêm vào câu này một vài từ để câu trở thành đơn nghĩa? 3, Để hiểu đúng nghĩa của từ “kho” em dựa vào đâu?Đem cá về kho !(động từ)-hoạt động chế biến làm chín thức ăn(danh từ) – nơi chứa hàng hóa, (chứa, cất cá)Đem cá về mà kho.Đem cá về để trong kho.=> Để hiểu đúng nghĩa của từ “kho” ta dựa vào ngữ cảnh giao tiếp và đặt nó vào từng câu cụ thể. Tiết 42 – Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂMGHI NHỚTrong giao tiếp phải chú ý đầy đủ đến ngữ cảnh để tránh hiểu sai nghĩa của từ hoặc dùng từ với nghĩa nước đôi do hiện tượng đồng âm.Tìm và nêu tác dụng của từ đồng âm có trong bài ca dao sau: Bà già đi chợ Cầu ĐôngBói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng? Thầy bói xem quẻ nói rằng: Lợi thì có lợi nhưng răng không còn. ( Ca dao)Gợi ý:Lợi 1: ích lợi, lợi lộc ( tính từ)Lợi 2,3: phần thịt bao quanh chân răng (danh từ) => dựa trên lối nói đồng âm để chơi chữ, tạo sự hài hước, dí dỏm.III. Luyện tậpTh¸ng t¸m, thu cao, giã thÐt giµ,Cuén mÊt ba líp tranh nhµ ta.Tranh bay sang s«ng r¶i kh¾p bê,M¶nh cao treo tãt ngän rõng xa,M¶nh thÊp quay lén vµo m­¬ng sa.TrÎ con th«n nam khinh ta giµ kh«ng søc,Nì nhÌ tr­íc mÆt x« c­íp giËt,C¾p tranh ®i tuèt vµo lòy treM«i kh« miÖng ch¸y gµo ch¼ng ®­îc,Quay vÒ, chèng gËy lßng Êm øc ... (TrÝch Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸)Bài 1:-Thu: mùa thu thu tiền- Cao : núi cao cao dán - Ba : ba bức tranh ba mẹ - Tranh : truyện tranh tranh nhau - Sang : sang sông sang trọng Hoạt động vận dụng AI nhanh HƠNLuËt ch¬i: SÏ cã 7 h×nh ¶nh trªn mµn h×nh, c¸c em ph¶i nhanh chãng nhËn biÕt c¸c tõ ®ång ©m råi ®Æt c©u víi c¸c tõ ®ång ©m ®ã (L­u ý: Mçi c©u v¨n ph¶i cã ®ñ c¶ 2 tõ ®ång ©m) Tiết 42 – Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂM (Khẩu) súng – (hoa) súng: Trong bức tranh, khẩu súng được đặt cạnh bông hoa súng.Đường (đi) – (cân) đường: Trên đường đi học về em đã mua hộ mẹ cân đường. Con vạc - Cái vạc đồng: Hai con vạc đang bay đến đậu trên cái vạc đồng.- Bàn (bạc) – (cái) bàn: Các bạn ngồi vào bàn để chúng ta cùng bàn bạc công việc. Tiết 42 – Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂM- Vạc: 	+ cái vạc (đồ dùng để nấu, giống như cái chảo nhưng lớn và sâu)	+ con vạc ( con chim vạc- cùng họ với cò) Đồng: 	+ một thứ kim loại	+ cánh đồng- Vạc đồng: 	+ Vạc làm bằng kim loại đồng	+ Vạc sống ở ngoài đồngBÀI TẬP 4=> Vạc anh mượn của người ta là vạc bằng đồng cơ mà!Hoạt động tìm tòi, mở rộng.- Häc thuéc ghi nhôù 1 + 2 /SGK, hoµn thµnh c¸c bµi tËp.- T×m c¸c c©u ®è, c©u ®èi, c©u chuyÖn d©n gian cã sö dông tõ ®ång ©m vµ gi¶i thÝch nghÜa cña c¸c tõ ®ång ©m ®ã.- ChuÈn bÞ bµi míi: C¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶mchóc c¸c em häc giái ch¨m ngoanGiờ học kết thúc