Bài giảng Tập làm văn Lớp 4 - Tuần 14: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật - Năm học 2020-2021 - Nguyễn Thị Ngọc Anh
Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng, ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống.
U gọi nó là cái cối tân. Cái vành, cái áo đều làm bằng nan tre. Hai cái tai nó bằng tre già màu nâu. Mỗi tai có một cái lỗ tròn xoe. Lúc nào tai cũng tỉnh táo để nghe ngóng. Cối có hai hàm răng bằng gỗ dẻ. U gọi là dăm. Răng nó nhiều, ken vào nhau. Vậy nên người ta nói “chật như nêm cối”. Nói đến cối lại phải nói đến cần. Cái cần dài bằng tre đực vàng óng. Đầu cần là củ tre, có cái chốt. Cái chốt bằng tre mà rắn như đanh, móc vào tai cối. Từ chỗ tay cầm có cái thừng buộc vào xà nhà. Đẩy đi kéo lại, cối kêu ù ù.
Chọn được ngày lành tháng tốt, u đong một gánh thóc vàng ươm về. Đổ vào lòng cối, u xay thử. Từ xung quanh cối, gạo lẫn trấu chảy xuống vành rào rào như mưa. U vốc ra một nắm, tãi ra, thổi phù phù. Cả vốc gạo chỉ lõi một vài hạt thóc. U gật đầu nói: “Cối tuy mới, chửa thuần nhưng mà nó xay được thế này là nhất đấy !” Cứ thế ngày lại ngày qua, đêm đêm tôi xay lúa với u. Đêm đêm tiếng cối ù ù vui cả xóm.
Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi – cái võng đay, cái chiếu manh, cái mâm gỗ, cái giỏ cua, cái chạn bát, cái giường nứa - tất cả, tất cả chúng nó đều cất tiếng nói: “Chúng tôi được sống cùng với tuổi thơ anh. Chúng tôi hoàn toàn không muốn nhờ vả anh cái gì. Chúng tôi chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi ”
Đọc bài văn sau và trả lời câu hỏi:
Bài văn tả cái gì?
) Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói lên điều gì?
c) Các phần mở bài, kết bài đó giống với những cách mở bài,kết bài nào đã học?
d) Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào?
Môn: Tiếng Việt lớp 4Phân môn: TẬP LÀM VĂNNgười thực hiện: Nguyễn Thị Ngọc AnhTrường Tiểu học Tam ThuấnCHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ KHỞI ĐỘNGRUNG CHUÔNG VÀNG1Khi làm bài văn miêu tả, người viết có thể sử dụng những giác quan nào?A.Thị giác, xúc giác, khứu giác, thính giácB.Thị giác, vị giác, khứu giác, xúc giácC.Thị giác, xúc giác, khứu giác, thính giác, vị giácC.Thị giác, xúc giác, khứu giác, thính giác, vị giácHẾT GIỜ2Em hãy điền từ còn thiếu vào chỗ chấm. Vẽ lại bằng lời nói, những đặc điểm nổi bật của cảnh, của người, của vật để giúp người nghe, người đọc hình dung được các đối tượng ấy gọi là .HẾT GIỜĐáp án Miêu tả3Cấu tạo của bài văn kể chuyện gồm có ba phần: Mở đầu - diễn biến - kết thúc, theo em đúng hay sai?HẾT GIỜĐúngSai Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm văn:Thứ sáu ngày 11 tháng 12 năm 2020Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtĐọc bài văn sau và trả lời câu hỏi:Tập làm văn:Cái cối tânI. Nhận xét: Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng, ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống. U gọi nó là cái cối tân. Cái vành, cái áo đều làm bằng nan tre. Hai cái tai nó bằng tre già màu nâu. Mỗi tai có một cái lỗ tròn xoe. Lúc nào tai cũng tỉnh táo để nghe ngóng. Cối có hai hàm răng bằng gỗ dẻ. U gọi là dăm. Răng nó nhiều, ken vào nhau. Vậy nên người ta nói “chật như nêm cối”. Nói đến cối lại phải nói đến cần. Cái cần dài bằng tre đực vàng óng. Đầu cần là củ tre, có cái chốt. Cái chốt bằng tre mà rắn như đanh, móc vào tai cối. Từ chỗ tay cầm có cái thừng buộc vào xà nhà. Đẩy đi kéo lại, cối kêu ù ù. Chọn được ngày lành tháng tốt, u đong một gánh thóc vàng ươm về. Đổ vào lòng cối, u xay thử. Từ xung quanh cối, gạo lẫn trấu chảy xuống vành rào rào như mưa. U vốc ra một nắm, tãi ra, thổi phù phù. Cả vốc gạo chỉ lõi một vài hạt thóc. U gật đầu nói: “Cối tuy mới, chửa thuần nhưng mà nó xay được thế này là nhất đấy !” Cứ thế ngày lại ngày qua, đêm đêm tôi xay lúa với u. Đêm đêm tiếng cối ù ù vui cả xóm. Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi – cái võng đay, cái chiếu manh, cái mâm gỗ, cái giỏ cua, cái chạn bát, cái giường nứa - tất cả, tất cả chúng nó đều cất tiếng nói: “Chúng tôi được sống cùng với tuổi thơ anh. Chúng tôi hoàn toàn không muốn nhờ vả anh cái gì. Chúng tôi chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi ”Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtĐọc bài văn sau và trả lời câu hỏi:Tập làm văn:I. Nhận xét:Bài văn tả cái gì?b) Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói lên điều gì?c) Các phần mở bài, kết bài đó giống với những cách mở bài,kết bài nào đã học?d) Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào?a. Bài văn tả cái cối xay gạo bằng tre. Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtĐọc bài văn sau và trả lời câu hỏi:Tập làm vănI. Nhận xét: Giới thiệu về cái cối xay. Tình cảm của bạn nhỏ với các đồ dùng trong nhà. Mở bài: Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng, ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống. Kết bài: Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi cái võng đay, cái chiếu manh, cái mâm gỗ, cái giỏ cua, cái chạn chén, cái giường nứa,... tất cả, tất cả chúng nó đều cất tiếng nói: “Chúng tôi được sống cùng với tuổi thơ anh. Chúng tôi hoàn toàn không muốn nhờ vả anh cái gì. Chúng tôi chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi...”b. Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói lên điều gì ?Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm văn Mở bài: Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng, ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống. Kết bài: Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi - cái võng đay, cái chiếu manh, cái mâm gỗ, cái giỏ cua, cái chạn chén, cái giường nứa,... tất cả, tất cả chúng nó đều cất tiếng nói: “Chúng tôi được sống cùng với tuổi thơ anh. Chúng tôi hoàn toàn không muốn nhờ vả anh cái gì. Chúng tôi chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi...” Giống kiểu mở bài trực tiếp. Giống kiểu kết bài mở rộng. Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănc. Các phần mở bài, kết bài đó giống với những cách mở bài, kết bài nào đã học ?Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănd. Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào ?Đoạn 1.dây thừngcần cốiđầu cầncái chốt Tả hình dáng cái cối. phần chính phần phụbộ phận lớn bộ phận nhỏtừ ngoài vào trongcái vànhcái áohai cái tailỗ tai hàm răng cốidăm cốiCấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănd. Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào ?Đoạn 2. Tả công dụng của cái cối.Xay lúaTiếng cối làm vui cả xómNhững hình ảnh so sánh- Chật như nêm cối.- Cái chốt bằng tre mà rắn như đanh.Những hình ảnh nhân hóa- Tai cũng tỉnh táo để nghe ngóng. Tất cả chúng nó đều cất tiếng nói.Để miêu tả cái cối tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào ?Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănBài 2. Theo em, khi tả một đồ vật, ta cần tả những gì ?Khi miêu tảTả bao quát toàn bộ đồ vật.Tả những bộ phận có đặc điểm nổi bật.Thể hiện tình cảm với đồ vật.Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănBài vănmiêu tả đồ vậtMở bàiThân bàiKết bàiTrực tiếp hayGián tiếpTả bao quátTả bộ phậnnổi bậtMở rộng hoặcKhông mở rộngCấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm văn:Thứ sáu ngày 11 tháng 12 năm 2020Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm văn:Thứ sáu ngày 11 tháng 12 năm 2020I. Nhận xét:II. Ghi nhớ:1. Bài văn miêu tả đồ vật có ba phần là mở bài, thân bài và kết bài.2. Có thể mở bài theo kiểu trực tiếp hay gián tiếp và kết bài theo kiểu mở rộng hoặc không mở rộng.3.Trong phần thân bài, trước hết, nên tả bao quát toàn bộ đồ vật rồi tả những bộ phận có đặc điểm nổi bật.* Ở phần thân bài tả cái trống trường, một bạn học sinh đã viết: Anh chàng trống này tròn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê ở trước phòng bảo vệ. Mình anh ta được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng. Hai đầu trống bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng. Sáng sáng đi học tới gần trường, tôi nghe thấy tiếng ồm ồm giục giã “Tùng! Tùng! Tùng!” là chúng tôi rảo bước cho kịp giờ vào học.Vào những lúc tập thể dục, anh trống lại “cầm càng” cho chúng tôi theo nhịp “Cắc, tùng! Cắc, tùng!”đều đặn. Khi anh ta “xả hơi” một hồi dài là lúc chúng tôi cũng được “xả hơi” sau một buổi học.Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănIII. Luyện tậpEm hãy:a. Tìm câu văn tả bao quát cái trống.b. Nêu tên những bộ phận của cái trống được miêu tả.c. Tìm những từ ngữ tả hình dáng, âm thanh của cái trống.d. Viết thêm phần mở bài và kết bài để thành bài văn hoàn chỉnh.Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănIII. Luyện tập Anh chàng trống này tròn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê ở trước phòng bảo vệ. Mình anh ta được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng. Hai đầu trống bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng. Sáng sáng đi học tới gần trường, nghe thấy tiếng ồm ồm giục giã “Tùng!Tùng!Tùng” là chúng tôi rảo bước cho kịp giờ học. Vào những lúc tập thể dục, anh trống lại “cầm càng” cho chúng tôi theo nhịp “Cắc, tùng! Cắc, tùng!” đều đặn. Khi anh ta “xả hơi” một hồi dài là lúc chúng tôi cũng được “xả hơi” sau một buổi học. a) Tìm câu văn tả bao quát cái trống. Anh chàng trống này tròn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê ở trước phòng bảo vệ. Mình anh ta được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng. Hai đầu trống bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng. Sáng sáng đi học tới gần trường, nghe thấy tiếng ồm ồm giục giã “Tùng!Tùng!Tùng” là chúng tôi rảo bước cho kịp giờ học. Vào những lúc tập thể dục, anh trống lại “cầm càng” cho chúng tôi theo nhịp “Cắc, tùng! Cắc, tùng!” đều đặn. Khi anh ta “xả hơi” một hồi dài là lúc chúng tôi cũng được “xả hơi” sau một buổi học. a) Tìm câu văn tả bao quát cái trống.Mình trốngĐầu trốngNêu tên những bộ phận của cái trống được miêu tả.Ngang lưng trốngCấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănIII. Luyện tậpHoạt động tiếp nối1. Phần c và d sẽ hoàn thiện nốt ở buổi chiều.2. Chuẩn bị bài sau: Luyện tập miêu tả đồ vật.(trang 150) CHÚC QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM SỨC KHỎETiết Học Kết Thúc Anh chàng trống này tròn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê ở trước phòng bảo vệ. Mình anh ta được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng. Hai đầu trống bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng. Sáng sáng đi học tới gần trường, nghe thấy tiếng ồm ồm giục giã “Tùng!Tùng!Tùng” là chúng tôi rảo bước cho kịp giờ học. Vào những lúc tập thể dục, anh trống lại “cầm càng” cho chúng tôi theo nhịp “Cắc, tùng! Cắc, tùng!” đều đặn. Khi anh ta “xả hơi” một hồi dài là lúc chúng tôi cũng được “xả hơi” sau một buổi học. c,Tìm những từ ngữ tả hình dáng,âm thanh của cái trống. Anh chàng trống này tròn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê ở trước phòng bảo vệ. Mình anh ta được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng. Hai đầu trống bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng. Sáng sáng đi học tới gần trường, nghe thấy tiếng ồm ồm giục giã “Tùng!Tùng!Tùng” là chúng tôi rảo bước cho kịp giờ học. Vào những lúc tập thể dục, anh trống lại “cầm càng” cho chúng tôi theo nhịp “Cắc, tùng! Cắc, tùng!” đều đặn. Khi anh ta “xả hơi” một hồi dài là lúc chúng tôi cũng được “xả hơi” sau một buổi học. c,Tìm những từ ngữ tả hình dáng,âm thanh của cái trống.III. Luyện tậpd. Hãy viết thêm phần mở bài và kết bài để thành bài văn hoàn chỉnh.Về nhà hoàn thành vào vở Ví dụ: Mở bài Anh chàng trống là người bạn thân thiết nhất với tôi trong những năm cắp sách đến trường. Hoặc Ở trường, cái gì đối với tôi cũng gắn bó thân thương nhưng có lẽ anh chàng trống là người bạn mà tôi yêu quý nhất. Ví dụ: Kết bài: Tạm biệt anh trống, đám học trò chúng tôi ra về.Hoặc: Kì nghỉ hè đã đến rồi, phải chia tay với anh trống tôi buồn lắm. Tôi mong mỏi ngày tựu trường đến nhanh để gặp lại anh trống, người bạn thân yêu của tôi.
Tài liệu đính kèm:
- bai_giang_tap_lam_van_lop_4_tuan_14_cau_tao_bai_van_mieu_ta.pptx