Bài giảng Tập làm văn Lớp 4 - Tuần 14: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật - Năm học 2020-2021 - Hoàng Thị Kim Liên

TRƯỜNG TH VÂN CƠThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020GV: HOÀNG THỊ KIM LIÊN Tìm những câu văn miêu tả trong đoạn văn sau: Chao ôi! Đôi giày mới đẹp làm sao! Thân giày làm bằng vải cứng, dáng thon thả, màu vải như màu da trời những ngày thu. Phần thân giày gần sát cổ có hai hàng khuy dập và luồn một sợi dây trắng nhỏ vắt ngang.Thứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020Tập làm vănTẬP LÀM VĂNTiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020Tiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtĐọc bài văn sau và trả lời câu hỏi:Tập làm vănCái cối tânThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020I. Nhận xét:Tiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtĐọc bài văn sau và trả lời câu hỏi:Tập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020I. Nhận xét: Cái cối tân Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng, ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống. U gọi nó là cái cối tân. Cái vành, cái áo đều làm bằng nan tre. Hai cái tai nó bằng tre già màu nâu. Mỗi tai có một cái lỗ tròn xoe. Lúc nào, tai cũng tỉnh táo để nghe ngóng. Cối có hai hàm răng bằng gỗ dẻ. U gọi là dăm. Răng nó nhiều, ken vào nhau. Vậy nên, người ta nói “chật như nêm cối”. Nói đến cối lại phải nói đến cần. Cái cần dài bằng tre đực vàng óng. Đầu cần là củ tre, có cái chốt. Cái chốt bằng tre mà rắn như đanh, móc vào tai cối. Từ chỗ tay cầm có cái thừng buộc vào xà nhà. Đẩy đi kéo lại, cối kêu ù ù.CÁI VÕNG ĐAYCÁI CHẠN BÁTCÁI MÂM GỖMÁY SÁT GẠOTiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtĐọc bài văn sau và trả lời câu hỏi:Tập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020I. Nhận xét:Bài văn tả cái gì?b) Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói lên điều gì?c) Các phần mở bài, kết bài đó giống với những cách mở bài,kết bài nào đã học?d) Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào?Thảo luận nhóm 4 (5 phút)a. Bài văn tả cái cối xay gạo bằng tre. Tiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtĐọc bài văn sau và trả lời câu hỏi:Tập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020I. Nhận xét: Giới thiệu về cái cối xay. Tình cảm của bạn nhỏ với các đồ dùng trong nhà. Mở bài: Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng, ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống. Kết bài: Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi cái võng đay, cái chiếu manh, cái mâm gỗ, cái giỏ cua, cái chạn chén, cái giường nứa,... tất cả, tất cả chúng nó đều cất tiếng nói: “Chúng tôi được sống cùng với tuổi thơ anh. Chúng tôi hoàn toàn không muốn nhờ vả anh cái gì. Chúng tôi chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi...”b. Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói lên đều gì ?Tiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020 Mở bài: Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng, ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống. Kết bài: Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi - cái võng đay, cái chiếu manh, cái mâm gỗ, cái giỏ cua, cái chạn chén, cái giường nứa,... tất cả, tất cả chúng nó đều cất tiếng nói: “Chúng tôi được sống cùng với tuổi thơ anh. Chúng tôi hoàn toàn không muốn nhờ vả anh cái gì. Chúng tôi chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi...” Giống kiểu mở bài trực tiếp. Giống kiểu kết bài mở rộng. Tiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020c. Các phần mở bài, kết bài đó giống với những cách mở bài, kết bài nào đã học ?Tiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020d. Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào?Đoạn 1.dây thừngcần cốiđầu cầncái chốt Tả hình dáng cái cối. phần chính phần phụtừ ngoài vào trongTiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020d. Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào ?Đoạn 2. Tả công dụng của cái cối.Thân bàiHình dángCông dụngCái vànhCái áoLỗ taiHai cái taiTiếng cối làm vui cả xómHàm răng cốiCái cầnXay lúaCái chốtĐầu cầnDăm cốiDây thừng buộc cối1. cái vành2. cái áo3. cái tai4. lỗ tai8. cái chốt5. hàm răng6. cần cối7. đầu cần9. dây thừngNhững hình ảnh so sánh- Chật như nêm cối.- Cái chốt bằng tre mà rắn như đanh.Những hình ảnh nhân hóa- Tai cũng tỉnh táo để nghe ngóng. Tất cả chúng nó đều cất tiếng nói.Để miêu tả cái cối tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào ?Tiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020 Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng, ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống. U gọi nó là cái cối tân. Cái vành, cái áo đều làm bằng nan tre. Hai cái tai nó bằng tre già màu nâu. Mỗi tai có một cái lỗ tròn xoe. Lúc nào tai cũng tỉnh táo để nghe ngóng. Cối có hai hàm răng bằng gỗ dẻ. U gọi là dăm. Răng nó nhiều, ken vào nhau. Vậy nên người ta nói “chật như nêm cối”. Nói đến cối lại phải nói đến cần. Cái cần dài bằng tre đực vàng óng. Đầu cần là củ tre, có cái chốt. Cái chốt bằng tre mà rắn như đanh, móc vào tai cối. Từ chỗ tay cầm có cái thừng buộc vào xà nhà. Đẩy đi kéo lại, cối kêu ù ù. Chọn được ngày lành tháng tốt, u đong một gánh thóc vàng ươm về. Đổ vào lòng cối, u xay thử. Từ xung quanh cối, gạo lẫn trấu chảy xuống vành rào rào như mưa. U vốc ra một nắm, tãi ra, thổi phù phù. Cả vốc gạo chỉ lõi một vài hạt thóc. U gật đầu nói: “Cối tuy mới, chửa thuần nhưng mà nó xay được thế này là nhất đấy !” Cứ thế ngày lại ngày qua, đêm đêm tôi xay lúa với u. Đêm đêm tiếng cối ù ù vui cả xóm. Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi – cái võng đay, cái chiếu manh, cái mâm gỗ, cái giỏ cua, cái chạn bát, cái giường nứa - tất cả, tất cả chúng nó đều cất tiếng nói: “Chúng tôi được sống cùng với tuổi thơ anh. Chúng tôi hoàn toàn không muốn nhờ vả anh cái gì. Chúng tôi chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi ”Mở bàiKết bài1. Bài văn: Cái cối tânThânbàiBài 2. Theo em, khi tả một đồ vật, ta cần tả những gì ?Khi miêu tảTả bao quát toàn bộ đồ vật.Tả những bộ phận có đặc điểm nổi bật.Thể hiện tình cảm với đồ vật.Tiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020Bài vănmiêu tả đồ vậtMở bàiThân bàiKết bàiTrực tiếp hayGián tiếpTả bao quátTả bộ phậnnổi bậtMở rộng hoặcKhông mở rộngCấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm văn:Thứ sáu ngày 11 tháng 12 năm 2020Tiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020I. Nhận xét:II. Ghi nhớ:1. Bài văn miêu tả đồ vật có ba phần là mở bài, thân bài và kết bài.2. Có thể mở bài theo kiểu trực tiếp hay gián tiếp và kết bài theo kiểu mở rộng hoặc không mở rộng.3.Trong phần thân bài, trước hết, nên tả bao quát toàn bộ đồ vật rồi tả những bộ phận có đặc điểm nổi bật.* Ở phần thân bài tả cái trống trường, một bạn học sinh đã viết: Anh chàng trống này tròn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê ở trước phòng bảo vệ. Mình anh ta được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng. Hai đầu trống bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng. Sáng sáng đi học tới gần trường, tôi nghe thấy tiếng ồm ồm giục giã “Tùng! Tùng! Tùng!” là chúng tôi rảo bước cho kịp giờ vào học.Vào những lúc tập thể dục, anh trống lại “cầm càng” cho chúng tôi theo nhịp “Cắc, tùng! Cắc, tùng!”đều đặn. Khi anh ta “xả hơi” một hồi dài là lúc chúng tôi cũng được “xả hơi” sau một buổi học.Tiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020III. Luyện tậpEm hãy:a. Tìm câu văn tả bao quát cái trống.b. Nêu tên những bộ phận của cái trống được miêu tả.c. Tìm những từ ngữ tả hình dáng, âm thanh của cái trống.d. Viết thêm phần mở bài và kết bài để thành bài văn hoàn chỉnh.Tiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020III. Luyện tập Câu tả bao quát cái trống:Anh chàng trống này tròn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê ở trước phòng bảo vệ. Tiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020III. Luyện tậpMình trốngĐầu trốngNêu tên những bộ phận của cái trống được miêu tả.Ngang lưng trốngTiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020III. Luyện tập Anh chàng trống này tròn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê ở trước phòng bảo vệ. Mình anh ta được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng. Hai đầu trống bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng. Sáng sáng đi học tới gần trường, tôi nghe thấy tiếng ồm ồm giục giã “Tùng! Tùng! Tùng!” là chúng tôi rảo bước cho kịp giờ vào học.Vào những lúc tập thể dục, anh trống lại “cầm càng” cho chúng tôi theo nhịp “Cắc, tùng! Cắc, tùng!” đều đặn. Khi anh ta “xả hơi” một hồi dài là lúc chúng tôi cũng được “xả hơi” sau một buổi học.tròn như cái chum Mình anh ta được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng. Hai đầu trống bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng.tiếng ồm ồm giụcgiã “Tùng! Tùng! Tùng!”những lúc tập thể dục, anh trống lại “cầm càng” cho chúngtôi theo nhịp “Cắc, tùng! Cắc, tùng!” đều đặn“xả hơi”một hồi dàiTiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020III. Luyện tậpHình dáng: tròn như cái chum. Mình anh ta được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng. Hai đầu bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng.Âm thanh: - Tiếng trống ồm ồm giục giã “Tùng ! Tùng ! Tùng !”. Giục trẻ rảo bước tới trường.Trống “cầm càng” theo nhịp “Cắc, tùng ! Cắc, tùng !” đều đặn. Trống “xả hơi” một hồi dài.c.Tiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020d. Viết thêm phần mở bài và kết bài để thành bài văn hoàn chỉnh.Tiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020 Cái trống có mặt ở ngôi trường em không biết đã bao năm rồi. Thầy bảo: “ít nhất cũng trên chục năm rồi”. Thế mà trống vẫn còn tốt, vẫn còn sang sảng gọi chúng em nhanh chân vào lớp mỗi ngày. Mở bài trực tiếpTiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020 Những ngày đầu cắp sách đến trường, có một đồ vật gây cho tôi ấn tượng nhất, đó là chiếc trống trường.Tiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020Kết bài: Trống trường đã trở thành người bạn đồng hành với chúng em. Mai đây, khi lớn lên, dù có đi đến bất cứ nơi nào của Tổ quốc song tiếng trống trường mãi mãi vẫn bập bùng bao kỉ niệm.Rồi mai đây, chúng tôi sẽ phải rời xa mái trường tiểu học Thạnh Phú 3 thân thương nhưng âm thanh thôi thúc, rộn ràng của tiếng trống trường thưở ấu thơ vẫn vang vọng mãi trong tâm trí tôi.Tạm biệt anh trống. Ngày mai anh nhớ "tùng, tùng, tùng, ..." gọi chúng tôi đến trường nhé!Kết bài không mở rộng: CẤU TẠO BÀI VĂN MIÊU TẢ ĐỒ VẬTTHÂN BÀIKẾT BÀIGiới thiệu đồ vật sẽ tảMB theo kiểu trực tiếpMB theo kiểu gián tiếpTả những bộ phận có đặc điểm nổi bậtTả bao quátKB theo kiểu mở rộngNêu cảm nghĩ hoặc tình cảmKB theo kiểu không mở rộngMỞ BÀITiết 112: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vậtTập làm vănThứ năm ngày 10 tháng 12 năm 2020I. Nhận xét:II. Ghi nhớ:III. Luyện tập:CHÀO CÁC EM !