Bài giảng Tập làm văn Lớp 4 - Bài: Luyện tập xây dựng đoạn văn miêu tả con vật - Năm học 2021-2022 - Trần Thị Khánh Huyền

 TRƯỜNG TIỂU HỌC XUÂN GIANG
 KHỞI 
ĐỘNG * Nêu cấu tạo bài văn miêu tả con vật?
Bài văn miêu tả con vật thường có ba phần:
1. Mở bài:Giới thiệu con vật sẽ tả.
2. Thân bài: 
* Tả hình dáng.
* Tả thói quen sinh hoạt và một vài hoạt 
động chính của con vật.
3. Kết bài: Nêu cảm nghĩ đối với con vật. KHÁM PHÁ 1. Đọc bài văn sau:
 Con tê tê
 Con tê tê còn có tên gọi là con xuyên sơn. Vì người ta bảo con tê tê có thể đào 
thủng núi. Bộ vẩy của tê tê màu đen nhạt, rất giống vẩy cá gáy nhưng cứng và dày 
hơn nhiều. Bộ vẩy như một bộ giáp sắt che kín từ đầu xuống đến sát các ngón chân 
và tận mút chỏm đuôi.
 Tê tê săn mồi trông thật lạ mắt. Thức ăn của nó là sâu bọ, nhưng chủ yếu là 
các loài kiến. Miệng tê tê nhỏ, hai hàm chỉ có lợi, không có răng. Nhưng bù lại, nó 
có cái lưỡi để bắt mồi rất lợi hại. Nó thè cái lưỡi dài, nhỏ như chiếc đũa, xẻ làm ba 
nhánh, đục thủng tổ kiến rồi thò lưỡi vào sâu bên trong. Đợi kiến bâu kín lưỡi, tê 
tê rụt lưỡi vào mõm, tóp tép nhai cả lũ kiến xấu số. Cứ như thế, tê tê ăn tổ kiến 
nào thì ăn kì hết mới thôi.
 Đặc biệt nhất là tê tê có bốn chân ngắn ngủn với bộ móng cực sắc và khoẻ. Khi 
 đào đất, nó dũi đầu xuống đào nhanh như một cái máy, chỉ cần chừng nửa phút đã 
 ngập nửa thân mình nó. Khi ấy, dù có ba người lực lưỡng túm lấy đuôi nó kéo 
 ngược cũng không ra. Trong chớp nhoáng, tê tê đã ẩn mình trong lòng đất.
 Tuy vậy, tê tê cũng có một nhược điểm rất kì lạ. Bao nhiêu người túm đuôi kéo 
không ra, nhưng chỉ cần một cái que lùa theo phía dưới đuôi khẽ chọc một nhát là 
tê tê lập tức cuộn tròn như quả bóng lăn ra ngoài miệng lỗ.
 Tê tê là loại thú hiền lành, chuyên diệt sâu bọ. Vì vậy, chúng ta cần bảo vệ nó. -- HãyBài vănphân trên đoạn gồm bài 6 vănđoạn: trên.
 * Đoạn 1: từ “ con tê tê” đến “ thủng núi”.
 * Đoạn 2: từ “ Bộ vẩy” đến “ tận mút chỏm đuôi”.
 * Đoạn 3: từ “ Tê tê săn mồi” đến “ăn kì hết mới thôi”.
 * Đoạn 4: từ “Đặc biệt nhất” đến “ trong lòng đất”.
 * Đoạn 5: từ “Tuy vậy” đến “miệng lỗ”.
 * Đoạn 6: từ “Tê tê” đến “cần bảo vệ nó”.
 - Hãy xác định phần mở bài, thân bài và kết 
bài trong bài văn tả con tê tê. Con tê tê
 Con tê tê còn có tên gọi là con xuyên sơn. Vì người ta bảo con tê tê có thể đào 
thủng núi.
 Bộ vẩy của tê tê màu đen nhạt, rất giống vẩy cá gáy nhưng cứng và dày hơn 
nhiều. Bộ vẩy như một bộ giáp sắt che kín từ đầu xuống đến sát các ngón chân và 
tận mút chỏm đuôi.
 Tê tê săn mồi trông thật lạ mắt. Thức ăn của nó là sâu bọ, nhưng chủ yếu là 
các loài kiến. Miệng tê tê nhỏ, hai hàm chỉ có lợi, không có răng. Nhưng bù lại, nó 
có cái lưỡi để bắt mồi rất lợi hại. Nó thè cái lưỡi dài, nhỏ như chiếc đũa, xẻ làm 
ba nhánh, đục thủng tổ kiến rồi thò lưỡi vào sâu bên trong. Đợi kiến bâu kín lưỡi, 
tê tê rụt lưỡi vào mõm, tóp tép nhai cả lũ kiến xấu số. Cứ như thế, tê tê ăn tổ kiến 
nào thì ăn kì hết mới thôi.
 Đặc biệt nhất là tê tê có bốn chân ngắn ngủn với bộ móng cực sắc và khoẻ. 
Khi đào đất, nó dũi đầu xuống đào nhanh như một cái máy, chỉ cần chừng nửa 
phút đã ngập nửa thân mình nó. Khi ấy, dù có ba người lực lưỡng túm lấy đuôi 
nó kéo ngược cũng không ra. Trong chớp nhoáng, tê tê đã ẩn mình trong lòng 
đất.
 Tuy vậy, tê tê cũng có một nhược điểm rất kì lạ. Bao nhiêu người túm đuôi 
kéo không ra, nhưng chỉ cần một cái que lùa theo phía dưới đuôi khẽ chọc một 
nhát là tê tê lập tức cuộn tròn như quả bóng lăn ra ngoài miệng lỗ.
 Tê tê là loại thú hiền lành, chuyên diệt sâu bọ. Vì vậy, chúng ta cần bảo vệ nó.
 Theo Vi Hồng, Hồ Thuỷ Giang Mở bài Đoạn 1
 Đoạn 2
Thân bài Đoạn 3
 Đoạn 4
 Đoạn 5
 Kết bài Đoạn 6 - Hãy nêu nội dung chính của từng đoạn.
 Mở bài Đoạn 1 Giới thiệu chung về con tê tê.
 Đoạn 2 Miêu tả bộ vẩy của con tê tê.
 Miêu tả miệng, hàm lưỡi của tê 
 Đoạn 3
 tê và cách tê tê săn mồi.
Thân bài
 Đoạn 4 Miêu tả chân, bộ móng của tê 
 tê và cách nó đào đất.
 Đoạn 5 Miêu tả nhược điểm của tê tê.
 Kết bài Ích lợi của tê tê và khuyên 
 Đoạn 6 chúng ta cần phải bảo vệ tê tê. b) Tác giả chú ý đến đặc điểm nào khi 
miêu tả hình dáng bên ngoài của con tê tê?
 Đen, nhạt, giống vẩy cá gáy, nhưng 
 cứng và dày giống như bộ giáp sắt.
 Bộ vẩy
 Hình 
 dáng 
 bên 
 ngoài 
 của 
 con tê 
 tê
 Bộ vẩy
 Bộ vẩy Bộ vẩy Đen, nhạt, giống vẩy cá gáy, cứng 
Hình và dày giống như bộ giáp sắt.
 dáng Miệng Nhỏ.
 bên 
ngoài Hàm Chỉ có lợi, không có răng.
 Dài, nhỏ như chiếc đũa, xẻ làm ba 
 của Lưỡi
con tê nhánh.
 tê Bốn Ngắn ngủn, móng cực sắc, khoẻ.
 chân c) Những chi tiết nào cho thấy tác giả quan sát hoạt động 
của con tê tê tê rất tỉ mỉ và chọn lọc được nhiều đặc điểm lí 
thú?
 Thè lưỡi dài, đục thủng tổ kiến, thò lưỡi 
 Bắt kiến vào sâu bên trong. Đợi kiến bâu kín 
Hoạt lưỡi, rụt lưỡi vào mõm, tóp tép nhai. 
động Dũi đầu xuống đào nhanh như một cái 
 của máy, chừng nửa phút đã ngập nửa thân 
tê tê Đào đất mình. Khi ấy dù có ba người lực lưỡng 
 kéo ngược cũng không ra. Trong chớp 
 nhoáng, tê tê đã ẩn mình trong lòng đất.
Khi miêu tả hoạt động của con vật ta cần chú ý quan sát 
thậtKhi tỉ miêu mỉ để tả chọnhoạt độnglọc được của nhữngcon vật đặc ta cần điểm chú lí ýthú điều về gì?hoạt 
động của con vật đó. 2. Quan sát ngoại hình của một con vật mà em yêu thích và 
viết một đoạn văn miêu tả ngoại hình của con vật đó. 2. Quan sát ngoại hình của một con vật mà em yêu thích và 
viết một đoạn văn miêu tả ngoại hình của con vật đó.
 Bài làm 
 Con gà trống nhà em đã hơn một tuổi. Nó có thân hình 
cao lớn và dáng dấp oai vệ, hơn hẳn những chú gà trống 
khác. Đầu nó lớn, rung rinh chiếc mào đỏ thắm như bông 
hoa hồng. Cái mỏ cong, khoằm xuống, đôi mắt tròn xoe, 
sáng quắc. Chiếc cổ cao, bao phủ một lớp lông màu thiên 
thanh óng ánh. Lưng và hai cánh màu nâu đỏ pha đen 
trông rất đẹp 
 3. Quan sát hoạt động của một con vật mà em yêu thích 
và viết một đoạn văn miêu tả hoạt động của con vật đó. 3. Quan sát hoạt động của một con vật mà em yêu thích 
và viết một đoạn văn miêu tả hoạt động của con vật đó.
 Bài làm 
 Hằng ngày, chú gà trống của em đánh thức cả xóm dậy 
với tiếng gáy quen thuộc ò ó o ! o...o!. Khi chú gáy, cổ chú 
phình lên, ngực ưỡn ra phía trước và vỗ cánh phành 
phạch oai vệ như một chàng võ sĩ. Tiếng gáy của gà trống 
vừa vang lên, mọi người đều thức giấc. Anh công nhân 
sửa soạn để tới xưởng, bác nông dân chuẩn bị ra đồng. 
Còn chúng em cũng thức giấc để sửa soạn đi học.