Bài giảng Tập làm văn Khối 4 - Tuần 11: Mở bài trong bài văn kể chuyện

Khởi động Thực hành trao đổi với người thân về một người có nghị lực, ý chí vươn lên trong cuộc sống.MỞ BÀI TRONG BÀI VĂN KỂ CHUYỆN I. Nhận xétNhận xét:1. Đọc truyện sau:RÙA VÀ THỎTrời mùa thu mát mẻ. Trên bờ sông, một con rùa đang cố sức tập chạy.Một con thỏ thấy thế liền mỉa mai:- Đã gọi là chậm như rùa mà cũng đòi tập chạy.Rùa đáp: Anh đừng giễu tôi! Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn!Thỏ ngạc nhiên: Rùa mà dám chạy thi với thỏ sao? Ta chấp chú em một nửa đường đó!Rùa không nói gì. Biết mình chậm chạp, nó dốc sức chạy thật nhanh.Thỏ nhìn theo, mỉm cười. Nó nghĩ: “Chả việc gì mà vội, rùa gần tới đích, mình phóng cũng thừa sức thắng cuộc.” Vì vậy, nó cứ nhởn nhơ nhìn trời, mây, cây cỏ. Lúc sực nhớ đến cuộc thi, ngẩng đầu lên, nó thấy rùa đã gần tới đích, bèn vắt chân lên cổ mà chạy. Nhưng muộn mất rồi. Rùa đã tới đích trước nó.2. Tìm đoạn mở bài trong truyện trên. 3.Cách mở bài sau đây có gì khác với cách mở bài nói trên? Trong muôn loài, rùa vốn nổi tiếng là chậm chạp, còn thỏ thì chạy nhanh như bay. Thế mà có một con rùa dám chạy thi với thỏ và thắng cả thỏ. Vì sao có chuyện ngược đời như vậy? Sau đây, em xin kể đầu đuôi câu chuyện ấy. Mở bài 1Mở bài 2Mở bài trực tiếpMở bài gián tiếpKể ngay vào sự việc mở đầu câu chuyệnNói chuyện khác để dẫn vào câu chuyện định kể Trời mùa thu mát mẻ. Trên bờ sông, một con rùa đang cố sức tập chạy. Trong muôn loài, rùa vốn nổi tiếng là chậm chạp. Thế mà một con rùa dám thi với một con thỏ và thắng cả thỏ. Vỡ sao lại có chuyện ngược đời như vậy? Sau đây, em xin kể đầu đuôi câu chuyện ấy.Hai cách mở bài sau có gì khác nhau?Có hai cách mở bài:1. Mở bài trực tiếp:2. Mở bài gián tiếp: Kể ngay vào sự việc mở đầu câu chuyện.Nói chuyện khác để dẫn vào câu chuyện định kể.Ghi nhớBài 1: Đọc các mở bài sau và cho biết đó là những cách mở bài nào ? Luyện tậpMở bài a Có một con rùa sống trên sông. Biết mình chậm chạp nên hôm nào cũng vậy, vừa sáng sớm tinh mơ, nó đã ra bờ sông tập chạy.Mở bài b Xưa nay, người cậy tài giỏi mà chủ quan, biếng nhác thì chẳng làm nên việc gì. Ngược lại, sức có kém nhưng quyết tâm, nhẫn nại ắt thành công. Câu chuyện Rùa và Thỏ chứng minh điều đó.Më bµi c Đầu năm học vừa qua, lớp em có mấy bạn vì chủ quan, lười biếng nên kết quả học tập sút kém hẳn so với hồi lớp Ba. Cô giáo bèn kể chuyện Rùa và Thỏ để khuyên các bạn phải cố gắng, chăm chỉ. Câu chuyện này như sau:Më bµi d Trong các loài thú, mấy ai chạy nhanh như bọn thỏ chúng tôi? Thấy bóng chúng tôi trên đường đua thì hươu, nai còn phải kiêng dè, chưa nói gì tới bác trâu hay chị lợn. Thế mà có lần thỏ tôi phải ngậm đắng nuốt cay chịu thua anh chàng rùa nổi tiếng lù đù, chậm chạp. Câu chuyện ấy dạy cho tôi một bài học nhớ đời. Đầu đuôi thế này: Mở bài a: Có một con rùa sống bên sông. Biết mình chậm chạp nên hôm nào cũng vậy, vừa sáng sớm tinh mơ, đã đi ra bờ sông tập chạy.Mở bài b: Xưa nay, người cậy tài cậy giỏi mà chủ quan, biếng nhác thì chẳng làm nên việc gì. Ngược lại, sức có kém nhưng quyết tâm, nhẫn nại ắt thành công. Câu chuyện Rùa và Thỏ chứng minh điều đó.Mở bài c: Đầu năm học vừa qua, lớp em có mấy bạn vì chủ quan, lười biếng nên kết quả học tập sút kém hẳn so với hồi lớp 3. Cô giáo bèn kể chuyện Rùa và thỏ để khuyên các bạn phải cố gắng, chăm chỉ. Câu chuyện này như sau:Mở bài d: Trong các loài thú, mấy ai chạy nhanh bằng bọn thỏ chúng tôi ? Thấy bóng chúng tôi trên đường đua thì hươu, nai còn phải kiêng dè, chưa nói gì tới bác trâu hay chị lợn. Thế mà có lần thỏ tôi phải chịu ngậm đắng nuốt cay chịu thua anh chàng Rùa nổi tiếng lù đù, chậm chạp. Câu chuyện ấy dạy cho tôi một bài học nhớ đời. Đầu đuôi thế này:Mở bài trực tiếpMở bài gián tiếpMở bài gián tiếpMở bài gián tiếp1/Cho biết: 4 đoạn mở bài trên đó là những cách mở bài nào?Mở bài a: Mở bài trực tiếp: kể ngay vào sự việc mở đầu câu chuyện.Mở bài b,c,d: Mở bài gián tiếp: không kể ngay vào sự việc mở đầu câu chuyện mà nói chuyện khác để dẫn vào câu chuyện định kể.HAI BÀN TAY Hồi ấy, ở Sài Gòn, Bác Hồ có một người bạn tên là Lê. Một hôm, Bác Hồ hỏi bác Lê: - Anh có yêu nước không? Bác Lê trả lời: - Có chứ. - Anh có thể giữ bí mật không? - Có. - Tôi muốn đi ra nước ngoài xem Pháp và các nước khác họ làm như thế nào, sau đó, trở về giúp đồng bào chúng ta. Nhưng đi một mình cũng mạo hiểm. Anh có muốn đi với tôi không? Bác Lê sửng sốt: - Nhưng chúng ta lấy đâu ra tiền mà đi? - Đây, tiền đây! Vừa nói, Bác Hồ vừa giơ hai bàn tay ra và tiếp: - Chúng ta sẽ làm bất cứ việc gì để sống và để đi. Anh đi với tôi chứ?	 Bài 2: Tìm đoạn mở bài trong câu chuyện và cho biết đó là cách mở bài nào.MỞ BÀI TRỰC TIẾP	Bài 3: Kể lại phần mở đầu câu chuyện Hai bàn tay theo cách mở bài gián tiếp bằng lời của người kể chuyện hoặc lời của bác Lê.13Củng cố24DẶN DÒ Xem lại bài và học thuộc ghi nhớ. Xem trước bài tiết học sau: Kết bài trong bài văn kể chuyện.Tieát hoïc keát thuùcCaûm ôn quyù thaày coâvaø caùc em hoïc sinh ! Câu 1: Có mấy cách mở bài? Đó là những cách nào? Câu 2: Thế nào là mở bài trực tiếp? Câu 3: Thế nào là mở bài gián tiếp? Câu 4: Em hãy đọc một câu ca dao (thành ngữ, tục ngữ) nói về rùa hoặc thỏ mà em biết. I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU: - Nắm được hai cách mở bài trực tiếp, mở bài gián tiếp trong bài văn kể chuyện. Nhận biết được MB theo cách đã học .-BT1,2.Bước đầu biết viết đoạn mở bài một bài văn kể chuyện theo cách gián tiếp.- HS phát triển năng lực viết đoạn MB cho bài văn.- HS tích cực tham gia hoạt động học tập.