Bài giảng môn Tập làm văn Lớp 4 - Tuần 14: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật

Kiểm tra bài cũEm hãy viết một câu văn miêu tả một sự vật mà mình quan sát được.CẤU TẠO BÀI VĂN MIÊU TẢ ĐỒ VẬTTẬP LÀM VĂNI. Nhận xét : Đọc bài văn và trả lời câu hỏi :Đây là vật gì?Cái cối tân Cái cối tân Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng, ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống. U gọi nó là cái cối tân. Cái vành, cái áo đều làm bằng nan tre. Hai cái tai nó bằng tre già màu nâu. Mỗi tai có một cái lỗ tròn xoe. Lúc nào, tai cũng tỉnh táo để nghe ngóng. Cối có hai hàm răng bằng gỗ dẻ. U gọi là dăm. Răng nó nhiều, ken vào nhau. Vậy nên, người ta nói “chật như nêm cối”. Nói đến cối lại phải nói đến cần. Cái cần dài bằng tre đực vàng óng. Đầu cần là củ tre, có cái chốt. Cái chốt bằng tre mà rắn như đanh, móc vào tai cối. Từ chỗ tay cầm có cái thừng buộc vào xà nhà. Đẩy đi kéo lại, cối kêu ù ù. Chọn được ngày lành tháng tốt, u đong một gánh thóc vàng ươm về.Đổ vào lòng cối, u xay thử.Từ xung quanh cối, gạo lẫn trấu chảy xuống vành rào rào như mưa.U vốc ra một nắm, tãi ra, thổi phù phù. Cả vốc gạo chỉ lỏi một vài hạt thóc.U gật đầu nói: “Cối tuy mới, chửa thuần nhưng mà nó xay được thế này là nhất đấy!”Cứ thế ngày lại ngày qua, đêm đêm tôi xay lúa với u. Đêm đêm tiếng cối ù ù vui cả xóm. Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi – cái võng đay, cái chiếu manh, cái mâm gỗ, cái giỏ cua,cái chạn bát, cái giường nứa tất cả, tất cả chúng nó đều cất tiếng nói: “ Chúng tôi được sống cùng với tuổi thơ anh.Chúng tôi hoàn toàn không muốn nhờ vả anh cái gì.Chúng tôi chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi ”cái áocái vànhHai cái taicái cầnCái chốta. Bài văn tả cái gì?b. Tìm các phần mở bài, kết bài.Mỗi phần ấy nói lên điều gì?c. Các phần mở bài, kết bài đó giống với những cách mở bài , kết bài nào đã học?d. Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào?Thảo luận nhómb. Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói lên điều gì?Mở bài: Giới thiệu cái cối (đồ vật được miêu tả) Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng ngồi chễm chệ giữa gian nhà trốngKết bài:Nêu phần kết thúc của bài ( Tình cảm thân thiết giữa các đồ vật trong nhà với bạn nhỏ) Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi - cái võng đay, cái chiếu manh, cái mâm gỗ, cái giỏ cua, cái chạn bát, cái giường nứa . tất cả, tất cả chúng nó đều cất tiếng nói: “Chúng tôi được sống cùng với tuổi thơ anh. Chúng tôi hoàn toàn không muốn nhờ vả anh cái gì.Chúng tôi chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi”.c. Các phần mở bài, kết bài đó giống với những cách mở bài , kết bài nào đã học?* Mở bài :Giới thiệu ngay đồ vật sẽ tả là cái cối tân * Kết bài: Nêu phần kết thúc của bài , bình luận thêm.(Tình cảm thân thiết giữa các đồ vật trong nhà với bạn nhỏ) ( Mở bài trực tiếp ) ( Kết bài mở rộng )- Tả hình dáng cái cối theo trình tự: từ bộ phận lớn đến bộ phận nhỏ, từ ngoài vào trong,từ phần chính đến phần phụ.Cái vành cái áo ; hai cái tai lỗ tai ; hàm răng cối dăm cối ; cần cối đầu cần, cái chốt dây thừng buộc cần.d. Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào?Thân bài:-Tả công dụng của cáicối- xay lúa, tiếng cối làm vui cả xóm.Để bài văn miêu tả cái cối chân thực, sinh động Tác giả đã sử dụng những hình ảnh so sánh: - chật như nêm cối . - cái chốt bằng tre mà rắn như đanh - cái tai tỉnh táo để nghe ngóng. . - cái cối xay, cái võng đay . . .vv tất cả, tất cả chúng nó đều cất tiếng nói : . . . Khi tả một đồ vật, ta cần tả bao quát toàn bộ đồ vật, sau đó đi vào tả những bộ phận có đặc điểm nổi bật, kết hợp thể hiện tình cảm với đồ vật. Theo em, khi tả một đồ vật, ta cần tả những gì ?GHI NHỚ1. Bài văn miêu tả đồ vật có 3 phần là mở bài, thân bài và kết bài.2. Có thể mở bài theo kiểu trực tiếp hay gián tiếp và kết bài theo kiểu mở rộng hoặc không mở rộng.3. Trong phần thân bài, trước hết nên tả bao quát toàn bộ đồ vật rồi tả những bộ phận có đặc điểm nổi bật.Đây là vật gì?LUYỆN TẬP Anh chàng trống này tròn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê ở trước phòng bảo vệ. Mình anh ta được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng. Hai đầu trống bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng. Sáng sáng đi học tới gần trường, nghe thấy tiếng ồm ồm giục giã “Tùng!Tùng!Tùng” là chúng tôi rảo bước cho kịp giờ học. Vào những lúc tập thể dục, anh trống lại “cầm càng” cho chúng tôi theo nhịp “Cắc, tùng! Cắc, tùng!” đều đặn. Khi anh ta “xả hơi” một hồi dài là lúc chúng tôi cũng được “xả hơi” sau một buổi học.Ở phần thân bài tả cái trống trường, một bạn học sinh đã viết:Hai đầu trốngMình trốngNgang lưng trốnga. Tìm câu văn:Tả bao quát cái trống.b. Nêu tên những bộ phận của cái trống được miêu tảc. Tìm những từ ngữ tả hình dáng, âm thanh của cái trốngTả bao quát cái trống. Anh chàng trống này tròn như một cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê ở trước phòng bảo vệ.b. Những bộ phận của cái trống được miêu tả Bộ phận : Mình trống , ngang lưng trống,hai đầu trốngc. Những từ ngữ tả hình dáng, âm thanh của cái trống  Hình dáng : Tròn như cái chum, mình được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu, ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng, hai đầu bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng.  Âm thanh : -Tiếng trống trường ồm ồm giục giã “ Tùng !Tùng !Tùng !”- giục trẻ rảo bước đến trường - Trống “ cầm càng ” theo nhịp “Cắc, tùng ! Cắc, tùng!” để học sinh tập thể dục.- Trống “ xả hơi” một hồi dài là lúc học sinh được nghỉ. d. Hãy viết thêm phần mở bài và kết bài để thành bài văn hoàn chỉnh  Mở bài: Cái trống này có mặt ở trường em không biết đã bao năm rồi.Thế mà trống vẫn còn tốt, vẫn còn sang sảng gọi chúng em nhanh chân vào lớp mỗi ngày.  Kết bài: Trống trường đã trở thành người bạn đồng hành với chúng em. Mai đây, khi lớn lên, dù có đi đến bất cứ nơi nào song tiếng trống trường mãi mãi vẫn gợi lên trong em bao kỉ niệm.ĐOẠN VĂN THAM KHẢOTRÒ CHƠI:ĐỐ BẠN Mắt thì có mắtChẳng có con ngươiNgười đi rong chơiKẻ ngồi đọc sáchLà cái gì?MẮT KÍNHCó cánh, không biết bayChỉ quay như chong chóngLàm gió xua cái nóngMất điện là hết quayLà cái gì?QUẠT ĐIỆNMặt tròn mang sốBố đeo ở tayBé áp vào taiTiếng kêu tích tắcLà cái gì?ĐỒNG HỒMình thon thả, tóc rễ treSáng nào mà bạn chẳng kề môi hôn Là cái gì?BÀN CHẢI ĐÁNH RĂNGNhận xét tiết họcChuẩn bị:Luyện tập miêu tả đồ vậtCủng cố, dặn dòChào các em!