Bài giảng môn Tập làm văn 4 - Tuần 23: Đoạn văn trong bài văn miêu tả cây cối - Năm học 2020-2021

Thứ sáu ngày 26 tháng 2 năm 2021Tập làm vănĐoạn văn trong bài văn miêu tả cây cốiCâu 1: Đọc lại bài Cây gạo của nhà văn Vũ Tú Nam ( sách Tiếng Việt 4, tập hai, trang 32 ).Câu 2: Tìm các đoạn trong bài văn nói trên.Câu 3: Cho biết nội dung chính của mỗi đoạn văn nói trên.I. NhËn XÉT: CÂY GẠO Cây gạo già mỗi năm lại trở lại tuổi xuân, cành nặng trĩu những hoa đỏ mọng và đầy tiếng chim hót. Chỉ cần một làn gió nhẹ hay một đôi chim mới đến là có ngay mấy bông gạo lìa cành. Những bông hoa rơi từ trên cao, đài hoa nặng chúi xuống, những cánh hoa đỏ rực quay tít như chong chóng nom thật đẹp. Hết mùa hoa, chim chóc cũng vãn. Cây gạo chấm dứt những ngày tưng bừng ồn ã, lại trở về với dáng vẻ xanh mát, trầm tư. Cây đứng im cao lớn, hiền lành, làm tiêu cho những con đò cập bến và cho những đứa con về thăm quê mẹ. Ngày tháng đi thật chậm mà cũng thật nhanh. Những bông hoa đỏ ngày nào đã trở thành những quả gạo múp míp, hai đầu thon vút như con thoi. Sợi bông trong quả đầy dần, căng lên; những mảnh vỏ tách ra cho các múi bông nở đều, chín như nồi cơm chín đội vung mà cười, trắng lóa. Cây gạo như treo rung rinh hàng ngàn nồi cơm gạo mới. Theo Vũ Tú Nam CÂY GẠO Cây gạo già mỗi năm lại trở lại tuổi xuân, cành nặng trĩu những hoa đỏ mọng và đầy tiếng chim hót. Chỉ cần một làn gió nhẹ hay một đôi chim mới đến là có ngay mấy bông gạo lìa cành. Những bông hoa rơi từ trên cao, đài hoa nặng chúi xuống, những cánh hoa đỏ rực quay tít như chong chóng nom thật đẹp. Hết mùa hoa, chim chóc cũng vãn. Cây gạo chấm dứt những ngày tưng bừng ồn ã, lại trở về với dáng vẻ xanh mát, trầm tư. Cây đứng im cao lớn, hiền lành, làm tiêu cho những con đò cập bến và cho những đứa con về thăm quê mẹ. Ngày tháng đi thật chậm mà cũng thật nhanh. Những bông hoa đỏ ngày nào đã trở thành những quả gạo múp míp, hai đầu thon vút như con thoi. Sợi bông trong quả đầy dần, căng lên; những mảnh vỏ tách ra cho các múi bông nở đều, chín như nồi cơm chín đội vung mà cười, trắng lóa. Cây gạo như treo rung rinh hàng ngàn nồi cơm gạo mới. Theo Vũ Tú NamTả cây gạo khi bước vào mùa hoa.Tả cây gạo khi hết mùa hoa.Tả cây gạo khi quả đã giàII. Ghi nhớ: Trong bài văn miêu tả cây cối: 1. Mỗi đoạn văn có một nội dung nhất định, chẳng hạn: tả bao quát, tả từng bộ phận của cây hoặc tả cây theo từng mùa, từng thời kì phát triển, 2. Khi viết, hết mỗi đoạn văn cần xuống dòng.III. Luyện tập:Câu 1: Xác định các đoạn văn và nội dung chính của từng đoạn trong bài văn dưới đây:Cây trám đen Ở đầu bản tôi có mấy cây trám đen. Thân cây cao vút, thẳng như một cột nước từ trên trời rơi xuống. Cành cây mập mạp, nằm ngang, vươn tỏa như những gọng ô. Trên cái gọng ô ấy xòe tròn một chiếc ô xanh ngút ngát. Lá trám đen chỉ to bằng bàn tay đứa trẻ lên ba, nhưng dài chừng một gang. Trám đen có hai loại. Quả trám đen tẻ chỉ bằng nửa quả nhót to, nhưng hai đầu nhọn hơn. Cùi trám đen tẻ mỏng, cứng, có phần hơi khô, xác, không ngon bằng trám đen nếp. Trám đen nếp cũng màu tím như trám đen tẻ, nhưng quả mập, mỡ màng, cùi dày, bấm ngập móng ngón tay cái mà không chạm hạt. Cùi trám đen có chất béo, bùi và thơm. Trám đen rất ưa xào với tóp mỡ. Trám đen còn được dùng làm ô mai, phơi khô để ăn dần. Người miền núi rất thích món trám đen trộn với xôi hay cốm. Chiều chiều, tôi thường ra đầu bản nhìn lên những vòm cây trám ngóng chim về. Người bản tôi nhìn lên cái ô xanh treo lơ lửng lưng trời ấy mà biết sức gió. Xa quê đã ngót chục năm trời, tôi vẫn nhớ da diết những cây trám đen đầu bản.Theo VI HỒNG, HỒ THỦY GIANG Cây trám đen Ở đầu bản tôi có mấy cây trám đen. Thân cây cao vút, thẳng như một cột nước từ trên trời rơi xuống. Cành cây mập mạp, nằm ngang, vươn tỏa như những gọng ô. Trên cái gọng ô ấy xòe tròn một chiếc ô xanh ngút ngát. Lá trám đen chỉ to bằng bàn tay đứa trẻ lên ba, nhưng dài chừng một gang. Trám đen có hai loại. Quả trám đen tẻ chỉ bằng nửa quả nhót to, nhưng hai đầu nhọn hơn. Cùi trám đen tẻ mỏng, cứng, có phần hơi khô, xác, không ngon bằng trám đen nếp. Trám đen nếp cũng màu tím như trám đen tẻ, nhưng quả mập, mỡ màng, cùi dày, bấm ngập móng ngón tay cái mà không chạm hạt. Cùi trám đen có chất béo, bùi và thơm. Trám đen rất ưa xào với tóp mỡ. Trám đen còn được dùng làm ô mai, phơi khô để ăn dần. Người miền núi rất thích món trám đen trộn với xôi hay cốm. Chiều chiều, tôi thường ra đầu bản nhìn lên những vòm cây trám ngóng chim về. Người bản tôi nhìn lên cái ô xanh treo lơ lửng lưng trời ấy mà biết được sức gió. Xa quê đã ngót chục năm trời, tôi vẫn nhớ da diết những cây trám đen ở đầu bản. Theo Vi Hồng, Hồ Thùy GiangBài Cây trám đen gồm 4 đoạn: Ở đầu bản tôi có mấy cây trám đen. Thân cây cao vút, thẳng như một cột nước từ trên trời rơi xuống. Cành cây mập mạp, nằm ngang, vươn tỏa như những gọng ô. Trên cái gọng ô ấy xòe tròn một chiếc ô xanh ngút ngát. Lá trám đen chỉ to bằng bàn tay đứa trẻ lên ba, nhưng dài chừng một gang.Đoạn 1: Từ “Ở đầu một gang”. Trám đen có hai loại. Quả trám đen tẻ chỉ bằng nửa quả nhót to, nhưng hai đầu nhọn hơn. Cùi trám đen tẻ mỏng, cứng, có phần hơi khô, xác, không ngon bằng trám đen nếp. Trám đen nếp cũng màu tím như trám đen tẻ, nhưng quả mập, mỡ màng, cùi dày, bấm ngập móng ngón tay cái mà không chạm hạt.Đoạn 2: Từ “Trám đen chạm hạt”. Cùi trám đen có chất béo, bùi và thơm. Trám đen rất ưa xào với tóp mỡ. Trám đen còn được dùng làm ô mai, phơi khô để ăn dần. Người miền núi rất thích món trám đen trộn với xôi hay cốm.Đoạn 3: Từ “Cùi trám hay cốm”.Giới thiệu cây trám đen, tả các bộ phận của cây trám đen(thân cây; cành cây; lá cây) Đoạn 4: Đoạn cuối. Chiều chiều, tôi thường ra đầu bản nhìn lên những vòm cây trám ngóng chim về. Người bản tôi nhìn lên cái ô xanh treo lơ lửng lưng trời ấy mà biết được sức gió. Xa quê đã ngót chục năm trời, tôi vẫn nhớ da diết những cây trám đen ở đầu bản.Tả hai loại trám đen: Trám đen tẻ và trám đen nếpTả hương vị và ích lợi của quả trám đen.Tình cảm, sự gắn bó của người dân bản và tác giả đối với cây trám đen.Bài 2: Hãy viết một đoạn văn nói về lợi ích của một loài cây mà em biết.Bước 1: Tìm ý	Xác định loài cây muốn nêu lợi ích: Cây bóng mát, cây ăn quả, cây hoaKể ra các lợi ích của loài cây đã chọn.	Bước 2: Viết thành một đoạn hoàn chỉnh	-Trình bày: lùi vào ở đầu đoạn và kết thúc đoạn có dấu chấm- Nội dung: Nêu lợi ích của một loài cây mà em biết.Gợi ý:Bài 2: Hãy viết một đoạn văn nói về lợi ích của một loài cây mà em biết.Tiêu chí đánh giá- Nội dung: Nói về lợi ích của một loài cây- Bố cục: Mở đoạn – Thân đoạn – Kết đoạn- Hình thức: Câu văn rõ ràng, mạch lạc, trình bày sạch đẹp. Gợi ý:Cây hoa phượngCho bóng mátGóp phần làm choTô điểm cho cuộc sốngLàm đẹpNhư chiếc điều hòa không khíVui chơiNgồi dưới bóng mátCây hoa senCủ, hạtLàm thuốcGói xôi, gói cốm, láLàm mứtNấu chèChế biến món ănhoaTrang tríƯớp tràMột số đoạn văn mẫuTả lợi ích của cây hoa phượng: 	Cây phượng là người bạn thân thiết của em suốt thời đi học. Dưới bóng cây râm mát ấy chúng em thường kể cho nhau nghe những câu chuyện tuổi học trò, nhặt những cánh hoa ép vào trang vở trắng. Giữa trưa hè oi ả, ai đi qua cây dù vội vã đến đâu cũng muốn dừng chân để tận hưởng cảm giác mát mẻ của cái điều hòa khí hậu thiên nhiên này. Cây không những cho em bóng mát mà cây còn tô điểm cho trường em thêm đẹp. Cây giúp cho bầu không khí trong lành hơn. Cây có ích như vậy nên em yêu cây lắm.Tả lợi ích của cây hoa sen: 	Hoa sen không những đẹp mà mỗi bộ phận của cây đều có công dụng hữu ích giúp cho con người. Sen cung cấp nhiều nguyên liệu cho những món ăn dân dã mà bổ dưỡng. Củ sen, ngó sen là món ăn mát lành, đặc sản chốn đồng quê. Hạt sen thơm dịu và bùi là thứ quả không thể thiếu của tuổi thơ hay trong bát chè sen của mẹ. Đặc biệt cánh sen, nhị sen còn được dùng để ướp trà, tạo nên thứ trà sen nổi tiếng. Tâm sen còn có tác dụng chữa bệnh mất ngủ. Những ngày hè oi ả đội chiếc lá sen trên đầu thật thích thú biết bao. Lá sen mượt mà tăng thêm sức hấp dẫn của cốm làng Vòng khiến thứ quà của lúa non mang vị ngọt dịu. Tất cả những lợi ích đó đã khiến người ta tự hào về loài hoa biểu tượng cho dân tộc Việt Nam. Cây chuối dường như không bỏ đi thứ gì. Củ chuối, thân chuối để nuôi lợn; lá chuối gói giò, gói bánh; hoa chuối làm nộm. Còn quả chuối chín ăn vừa ngọt vừa bổ. Còn gì thú vị hơn sau bữa cơm được một quả chuối ngon tráng miệng do chính tay mình trồng.Muôn hoa đều tô điểm cho đời thêm vui tươi, rực rỡ. Hoa hồng lại đặc biệt chiếm vị trí cao trong ngành trang trí. Nét kiều diễm, lộng lẫy của hoa hồng đem lại cho cảnh trí xung quanh một nét sang trọng, tinh tế, lịch sự. Trong sân nhà, chậu hoa hồng khoe sắc thắm và tỏa hương làm bố em vui thích, khỏe khoắn hơn sau một ngày làm việc mệt nhọc. Hoa hồng còn là một vị thuốc nam dễ uống. Khi em bị ho cảm nhẹ, mẹ cắt một vài nụ hồng và chưng cách thủy với đường cho em uống. Chỉ một vài chén thuốc thơm như thế là em khởi bệnh ngay. Người ta cất tinh dầu hoa hồng để làm nước hoa – một sản phẩm đắt tiền mà không một ai không biết. Thế mới biết, nàng hồng mảnh dẻ ấy chẳng phải chỉ biết khoe bộ áo váy kiêu sa của mình. Nàng hồng còn đem lại cho đời biết bao lợi ích. Hiếm có loài cây nào có nhiều lợi ích như cây dừa. Từ xa xưa, các cụ thường dùng lá dừa để lợp mái nhà. Thân dừa, tàu dừa có thể được dùng để phơi khô làm củi để đốt. Bên cạnh đó, người ta còn dùng tàu dừa để làm cổng hoa trang trí lễ hội. Lá dừa được dùng để gói bánh, xếp đồ chơi cho trẻ con trong làng. Đặc biệt nhất là quả dừa cho nước uống vừa ngọt vừa mát. Đây chính là món giải khát thơm ngon, bổ dưỡng được mọi người yêu thích. Chính vì có nhiều lợi ích như vậy nên mọi người thường trồng cây dừa ở khắp nơi trên đất nước ta.