Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 4 - Tuần 4, Bài: Từ ghép và từ láy - Năm học 2022-2023 - Lê Thị Hồng Hạnh

 Thứ ba ngày 27 tháng 9 năm 2022
 Luyện từ và câu
 I. Khởi động
* Thế nào là từ phức? Cho ví dụ.
* Đặt câu với 1 từ phức em vừa tìm được. Thứ ba ngày 27 tháng 9 năm 2022
 Luyện từ và câu
 Từ ghép và từ láy v Cấu tạo của những từ phức được in đậm trong 
 các câu thơ sau có gì khác nhau?
 Tôi nghe truyện cổ thầm thì
 Lời ông cha dạy cũng vì đời sau.
 Thuyền ta chầm chậm vào Ba Bể
 Núi dựng cheo leo, hồ lặng im
 Lá rừng với gió ngân se sẽ
 Hoạ tiếng lòng ta với tiếng chim. 
v Gợi ý : - Từ phức nào do những tiếng có nghĩa tạo thành? 
- Từ phức nào do những tiếng có âm đầu hoặc vần lặp lại 
nhau tạo thành? I. Nhận xét
1. Tìm các từ phức có trong các câu thơ sau: 
 Tôi nghe truyện cổ thầm thì
 Lời ông cha dạy cũng vì đời sau.
- Từ phức: Truyện cổ, thầm thì, ông cha.
 Thuyền ta chầm chậm vào Ba Bể
 Núi dựng cheo leo, hồ lặng im
 Lá rừng với gió ngân se sẽ
 Họa tiếng lòng ta với tiếng chim.
- Từ phức: chầm chậm, cheo leo, lặng im, se sẽ. I. Nhận xét
- Từ phức: truyện cổ, ông cha, thầm thì, chầm chậm,
 cheo leo, lặng im, se sẽ.
+ Cấu tạo của các từ phức trên có gì khác nhau?
 Từ phức do những tiếng Từ phức do những tiếng có âm đầu 
 có nghĩa tạo thành hoặc vần lặp lại nhau tạo thành
 - truyện cổ, ông cha, thầm thì, chầm chậm,
 lặng im cheo leo, se sẽ
+ Những từ do các tiếng có nghĩa ghép lại với nhau gọi là từ ghép.
+ Những từ do những tiếng có âm đầu hoặc vần lặp lại nhau tạo 
thành gọi là từ láy. Từ phức
 Do những tiếng có âm 
Do nhữngTừ ghéptiếng có đầu hoặcTừ vần láy lặp lại 
nghĩa tạo thành nhau tạo thành
 truyện cổ thầmthầm ththìì 
 ông cha cheocheo leoleo
 chầmchầm chchậmậm 
 lặng im sese sẽsẽ 
CấuTruyện tạo của cổ những (truyện từ + phứccổ); ông ở cột cha 1 (ôngcó gì + khác cha) những từ 
 lặng im (lặng + im)
phức ở cột 2?
 Thầm thì (lặp lại âm đầu th); cheo leo (lặp lại vần eo); 
 chầm chậm, se sẽ (lặp lại cả âm đầu và vần) Từ phức
Có mấy cách chính để cấu tạo từ phức? Là những cách nào?
 Phối hợp những tiếng có âm 
 Ghép những tiếng có nghĩa 
 đầu hay vần (hoặc cả âm đầu 
 lại với nhau.
 và vần) giống nhau.
 Từ ghép Từ láy
 Cấu tạo từ ghép, từ láy có gì khác nhau? Ví dụ. Thứ ba ngày 27 tháng 9 năm 2022
 Luyện từ và câu
 Từ ghép và từ láy
II. Ghi nhớ 
 Có hai cách chính để tạo từ phức là:
1. Ghép những tiếng có nghĩa lại với nhau. Đó là 
các từ ghép.
 M: tình thương, thương mến, 
2. Phối hợp những tiếng có âm đầu hay vần (hoặc 
cả âm đầu và vần) giống nhau. Đó là các từ láy.
 M: săn sóc, khéo léo, luôn luôn, LẤY VÍ DỤ VỀ TỪ GHÉP VÀ TỪ LÁY III. Luyện tập
* Bài 1: Hãy xếp những từ phức được in nghiêng trong các câu dưới 
đây thành hai loại: từ ghép và từ láy. Biết rằng những tiếng in đậm 
hơn là tiếng có nghĩa:
a) Nhân dân ghi nhớ công ơn Chử Đồng Tử, lập đền thờ ở nhiều nơi bên 
sông Hồng. Cũng từ đó hằng năm, suốt mấy tháng mùa xuân, cả một 
vùng bờ bãi sông Hồng lại nô nức làm lễ, mở hội để tưởng nhớ ông.
b) Dáng tre vươn mộc mạc, màu tre tươi nhũn nhặn. Rồi tre lớn lên, 
cứng cáp, dẻo dai, vững chắc. Tre trông thanh cao, giản dị, chí khí như 
người.
 TỪ GHÉP TỪ LÁY
Đoạn a ghi nhớ, đền thờ, bờ bãi, tưởng nhớ. nô nức.
Đoạn b
 vững chắc, thanh cao. nhũn nhặn, cứng cáp,
 dẻo dai. 2. Tìm từ ghép, từ láy chứa từng tiếng sau: 
 a. Ngay
 b. Thẳng
 c. Thật III. Luyện tập
* Bài 2. Viết các từ ghép và từ láy chứa từng tiếng sau đây:
 TỪ GHÉP TỪ LÁY
 Ngay
 - ngay thẳng, ngay thật, ngay lưng, - ngay ngắn, 
 ngay đơ, .
 - thẳng băng, thẳng cánh, thẳng cẳng, 
Thẳng
 thẳng đuột, thẳng đứng, thẳng góc, - thẳng thắn, 
 thẳng tay, thẳng tắp, thẳng tuột, 
 thẳng tính
 - chân thật, thành thật, thật lòng, 
 Thật
 thật lực, thật tâm, thật tình - thật thà,.. I. Ứng dụng
1. Có mấy cách chính tạo từ phức là những cách nào?
2. Từ ghép và từ láy có gì giống và khác nhau?
 Có hai cách chính để tạo từ phức là:
 1. Ghép những tiếng có nghĩa lại với nhau. Đó là các từ 
 ghép.
M: tình thương, thương mến, 
 2. Phối hợp những tiếng có âm đầu hay vần (hoặc cả âm 
 đầu và vần) giống nhau. Đó là các từ láy.
 M: săn sóc, khéo léo, luôn luôn,