Bài giảng Lịch sử Lớp 4 - Bài 14: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên - Năm học 2017-2018

1. Chức quan trông coi việc đắp đê và bảo vệ đê ở thời Trần là gì? a. Đại sứ b. Hà đê sứ c. Khuyến nông sứ d. Đồn điền sứ2. Nhà Trần đã thu được kết quả như thế nào trong cuộc đắp đê ? a. Phòng chống lũ lụt b. Nông nghiệp phát triển c. Đời sống nhân dân ấm no d. Tất cả đều đúng KIỂM TRA BÀI CŨChọn ý đúng nhấtCảnh các bô lão trong Hội nghị Diên Hồng Thứ ba, ngày 15 tháng 8 năm 2017 Lịch sử Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông – NguyênBản đồ châu Á Thứ ba, ngày 15 tháng 8 năm 2017 Lịch sử Quân Mông – Nguyên là đội quân như thế nào? - Quân Mông – Nguyên là một đội quân rất hùng mạnh: quân đông, tung hoành khắp châu Á, châu Âu Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông – NguyênĐọc thầm đoạn : (Từ đầu ... bệ hạ đừng lo) tr. 40 rồi cho biết. - Quân Mông – Nguyên xâm lược nước ta 3 lần.+ Năm 1258 + Năm 1285 + Năm 1287 - 1288 Chúng xâm lược nước ta mấy lần ? Thứ ba, ngày 15 tháng 8 năm 2017 Lịch sử Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông – NguyênHĐ 1. Ý chí đánh giặc của vua tôi nhà TrầnĐọc đoạn cuối tr. 40 - Nêu những sự kiện chứng tỏ tinh thần quyết tâm kháng chiến chống quân Mông–Nguyên của quân dân nhà Trần? + Trước sức mạnh của quân xâm lược, Trần Thủ Độ trả lời vua như thế nào ? + Các bô lão ở điện Diên Hồng đã hô đồng thanh điều gì ? + Trần Hưng Đạo đã viết gì để khích lệ mọi người ? + Các chiến sĩ đã tự mình làm gì ?Thảo luận nhóm đôi+ Trần Thủ Độ khảng khái trả lời: “Đầu thần chưa rơi xuống đất xin bệ hạ đừng lo.”Ý chí quyết tâm chống giặc của vua tôi nhà Trần:Thái sư TRẦN THỦ ĐỘ (1194-1264) “Đầu thần chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo”. Ông là một nhà chính trị Đại Việt. Ông đóng vai trò quan trọng trong các sự kiện lật đổ nhà Lý, lập nên nhà Trần và trong cuộc chiến kháng quân Nguyên lần thứ nhất.+ Trần Thủ Độ khảng khái trả lời: “Đầu thần chưa rơi xuống đất xin bệ hạ đừng lo.”+ Điện Diên Hồng đã vang lên tiếng hô đồng thanh của các bô lão: “Đánh!”.Ý chí quyết tâm chống giặc của vua tôi nhà Trần:HỘI NGHỊ DIÊN HỒNG Hội nghị Diên Hồng được tổ chức trước thềm điện Diên Hồng vào cuối năm 1284 do Thượng hoàng Trần Thánh Tông triệu họp các bô lão trong cả nước để trưng cầu dân ý, hỏi về chủ trương hòa hay đánh khi quân Mông-Nguyên sang xâm lược nước ta lần thứ 2. Hội nghị Diên Hồng được xem như hội nghị dân chủ đầu tiên trong lịch sử nước ta. Các bô lão có thể coi là những đại biểu của dân. Sau hội nghị, chính các bô lão là những người truyền đạt lại chủ trương của chính quyền đến người dân, kêu gọi mọi người đoàn kết cùng đứng lên chống giặc.+ Trần Thủ Độ khảng khái trả lời: “Đầu thần chưa rơi xuống đất xin bệ hạ đừng lo.”+ Điện Diên Hồng đã vang lên tiếng hô đồng thanh của các bô lão: “Đánh!”.+ Trần Hưng Đạo viết bài Hịch tướng sĩ trong đó có câu: “Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng cam lòng”.Ý chí quyết tâm chống giặc của vua tôi nhà Trần:“Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng ”Trần Hưng Đạo(Trần Quốc Tuấn) là một đại danh tướng của dân tộc. Ông sinh năm 1228 mất năm 1300. Ông được phong tước Vương, tên Hưng Đạo nên dân ta thường kính cẩn gọi là Hưng Đạo Vương.Năm 1285, quân Mông Cổ tràn qua đánh nước ta lần thứ hai, Hưng Đạo Vương được vua Nhân Tông phong làm Tiết Chế thống lãnh toàn quân chống giặc. + Trần Thủ Độ khảng khái trả lời: “Đầu thần chưa rơi xuống đất xin bệ hạ đừng lo.”+ Điện Diên Hồng đã vang lên tiếng hô đồng thanh của các bô lão: “Đánh!”.+ Trần Hưng Đạo viết bài Hịch tướng sĩ trong đó có câu: “Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng cam lòng”.+ Các chiến sĩ tự thích vào cánh tay hai chữ: “Sát Thát”.Ý chí quyết tâm chống giặc của vua tôi nhà Trần: LỜI THỀ “ SÁT THÁT ” Thứ ba, ngày 15 tháng 8 năm 2017 Lịch sử Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông – NguyênHĐ 1. Ý chí đánh giặc của vua tôi nhà Trần HĐ 2. Kế sách đánh giặc của vua tôi nhà Trần và kết quả của cuộc kháng chiếnHọc sinh đọc SGK từ: Cả ba lần, xâm lược nước ta nữa.Thảo luận nhóm 4Thảo luận nhóm 4Cả 3 lần nhà Trần đã đối phó với giặc như thế nào?Khi giặc mạnhKhi giặc yếu HĐ 2. Kế sách đánh giặc của vua tôi nhà Trần và kết quả của cuộc kháng chiếnCả 3 lần nhà Trần đã đối phó với giặc bằng cách:Khi giặc mạnhKhi giặc yếuVua tôi nhà Trần đều chủ động rút khỏi Thăng Long. Vua tôi nhà Trần cho quân tấn công quyết liệt vào Thăng Long.HĐ 2. Kế sách đánh giặc của vua tôi nhà Trần và kết quả của cuộc kháng chiến	Việc nhà Trần rút khỏi Thăng Long làm cho địch như thế nào? 	Việc cả ba lần vua tôi nhà Trần đều rút khỏi Thăng Long có tác dụng rất lớn, làm cho địch khi vào Thăng Long không thấy một bóng người, không có lương thực để ăn, đói khát mệt mỏi. Quân địch hao tổn, trong khi đó ta lại bảo tồn được lực lượng.HĐ 2. Kế sách đánh giặc của vua tôi nhà Trần và kết quả của cuộc kháng chiến	Vườn không nhà trốngHĐ 2. Kế sách đánh giặc của vua tôi nhà Trần và kết quả của cuộc kháng chiến	Nêu kết quả ba lần đánh quân địch?Lần thứ nhất : Chúng cắm cổ chạy không còn hung hăng cướp phá.Lần thứ 2 : Tướng giặc Thoát Hoan phải chui vào ống đồng để tránh tên độc của quân ta.Lần thứ 3 : Quân ta chặn đường rút lui của giặc, dùng kế cắm cọc gỗ tiêu diệt trên sông Bạch Đằng.Cọc gỗ được cắm ở sông Bạch Đằng (Trưng bày tại Viện Bảo tàng Lịch sử)HĐ 2: Kế sách đánh giặc của vua tôi nhà Trần và kết quả của cuộc kháng chiến	Cuộc kháng chiến thắng lợi có ý nghĩa như thế nào với dân tộc ta?	Sau ba lần thất bại, giặc không dám sang xâm lược nước ta nữa, đất nước ta độc lập, dân tộc được giữ vững.	Vì sao nhân dân ta giành được thắng lợi vẻ vang này?Nhân dân ta đồng lòng, đoàn kết, vua quan nhà Trần mưu trí và dũng cảm.Ghi nhớ Quân Mông – Nguyên sang xâm lược nước ta ba lần. Cả ba lần, vua tôi, quân dân nhà Trần đều đồng lòng, mưu trí đánh thắng quân xâm lược.Em biết vị anh hùng trẻ tuổi này là ai không?Khi đánh nhau với giặc, Trần Quốc Toản thường xông pha lên trước, khiến giặc hễ thấy là phải tránh lui, không ai dám đối địch. Khi cuộc chiến tranh lần thứ hai nổ ra, Trần Quốc Toản cũng vừa đến tuổi thanh niên. Đội quân hơn một ngàn người của ông đã sát cánh chiến đấu với quân đội của triều đình và lập được nhiều công lớn. Năm Ất Dậu 1285 ông hi sinh trong chiến dịch Thăng Long – Chương Dương khi mới 18 tuổi.- Trần Quốc Toản sinh năm Đinh Mão 1267 ,mất năm Ất Dậu 1285 .Ông sinh ra và lớn lên trong không khí cả nước náo nức chuẩn bị kháng chiến chống quân Nguyên xâm lược lần 2. Năm 1282, triều Trần tổ chức một hội nghị quân sự đặc biệt tại bến Bình Than. Tham dự hội nghị này là các quý tộc và các vị tướng lĩnh cao cấp của nhà Trần. Trần Quốc Toản tuy là tôn thất của nhà Trần, đã được phong tước Hoài Văn Hầu nhưng vì còn ở tuổi vị thành niên nên không được vào dự bàn. Ông căm tức đến nỗi bóp vỡ tan quả cam đang cầm trong tay mà không biết. Tan họp về, ông tập hợp đám thiếu niên thân thuộc, sắm sửa binh khí chiến thuyền, dựng cờ thêu sáu chữ “Phá cường tặc, báo hoàng ân” ( phá giặc mạnh, báo đáp ơn vua). Thứ ba, ngày 15 tháng 8 năm 2017 Lịch sử Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông – NguyênHĐ 1. Ý chí đánh giặc của vua tôi nhà Trần HĐ 2. Kế sách đánh giặc của vua tôi nhà Trần và kết quả của cuộc kháng chiến HĐ 3. Tấm gương yêu nước Trần Quốc ToảnEm biết câu chuyện nào kể về người anh hùng Trần Quốc Toản không?Khi đánh nhau với giặc, Trần Quốc Toản thường xông pha lên trước, khiến giặc hễ thấy là phải tránh lui, không ai dám đối địch. Khi cuộc chiến tranh lần thứ hai nổ ra, Trần Quốc Toản cũng vừa đến tuổi thanh niên. Đội quân hơn một ngàn người của ông đã sát cánh chiến đấu với quân đội của triều đình và lập được nhiều công lớn. Năm Ất Dậu 1285 ông hi sinh trong chiến dịch Thăng Long – Chương Dương khi mới 18 tuổi.- Trần Quốc Toản sinh năm Đinh Mão 1267 ,mất năm Ất Dậu 1285 .Ông sinh ra và lớn lên trong không khí cả nước náo nức chuẩn bị kháng chiến chống quân Nguyên xâm lược lần 2. Năm 1282, triều Trần tổ chức một hội nghị quân sự đặc biệt tại bến Bình Than. Tham dự hội nghị này là các quý tộc và các vị tướng lĩnh cao cấp của nhà Trần. Trần Quốc Toản tuy là tôn thất của nhà Trần, đã được phong tước Hoài Văn Hầu nhưng vì còn ở tuổi vị thành niên nên không được vào dự bàn. Ông căm tức đến nỗi bóp vỡ tan quả cam đang cầm trong tay mà không biết. Tan họp về, ông tập hợp đám thiếu niên thân thuộc, sắm sửa binh khí chiến thuyền, dựng cờ thêu sáu chữ “Phá cường tặc, báo hoàng ân” ( phá giặc mạnh, báo đáp ơn vua). ĐẠI VIỆT SỬ KÍ TOÀN THƯ Năm 1282 triều Trần tổ chức hội nghị tại bến Bình Than. Trần Quốc Toản vì còn nhỏ tuổi không được tham dự bàn việc nước. Trần Quốc Toản đã xô ngã mấy thị vệ, tiến tới trước mặt vua xin cho lệnh “đánh giặc”. Vua thấy Quốc Toản còn nhỏ tuổi đã biết lo việc nước. Nên không trách tội vô lễ, mà còn thưởng cho quả cam quý. Trần Quốc Toản nghĩ tới bọn giặc Mông – Nguyên đang ức hiếp dân của ta nên ông tức giận bóp nát quả cam. Sau đó trở về tập hợp thanh niên yêu nước dựng cờ khởi nghĩa. Lá cờ có thêu 6 chữ vàng “Phá cường địch, báo hoàng ân” do chính tay mẹ ông thêu. Trần Quốc Toản đã lập được nhiều công trạng khi mới 16 tuổi.Hồ Chí Minh ca ngợi về Trần Quốc Toản như sau: Quốc Toản là trẻ có tài,Mới mười sáu tuổi ra oai trận tiền,Mấy lần đánh thắng quân Nguyên,Được phong làm tướng cầm quyền binh nhungThật là một đấng anh hùng,Trẻ con Nam Việt nên cùng noi theo.Em hãy nêu một số tên phố, tên địa danh nào đó nhắc ta nhớ đến các vị anh hùng trong cuộc kháng chiến này.Bản thân các em sẽ làm gì để góp phần bảo vệ chủ quyền bờ cõi nước nhà?Câu 1: Quân Mông – Nguyên xâm lược nước ta mấy lần? Một lầnHai lầnC. Ba lầnD. Bốn lầnEm hãy chọn kết quả đúng nhấtCỦNG CỐ: Em hãy chọn kết quả đúng nhấtCỦNG CỐ: Câu 2: Vua tôi nhà Trần đã dùng kế sách gì để đối phó với giặc? Điệu hổ li sơnVườn không nhà trốngC. Mĩ nhân kếD. Dương đông kích tâyEm hãy chọn kết quả đúng nhấtCỦNG CỐ: Câu 3: Vì sao nhân dân ta thắng được đại quân Mông – Nguyên hùng mạnh ? Vì nhân dân ta đồng lòng, đoàn kết, mưu trí và dũng cảmVì quân ta mạnh hơn giặcC. Vì có các nước khác giúp đỡD. Tất cả các ý trênEm hãy chọn kết quả đúng nhấtCỦNG CỐ: Câu 4: Câu: “ Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng...” là lời của ai? Trần Thủ ĐộTrần Quốc ToảnC. Thoát HoanD. Trần Hưng ĐạoXin chân thành cám ơn các thầy cô giáo đã chú ý theo dõi.Mong sự góp ý từ các thầy cô để bài giảng được tốt hơn!